
اسدالله شفایی فوق لیسانس خود را در رشتۀ ناسیونالیزم و مناقشات قومی _ مذهبی از دانشگاه بیرکبیک لندن بریتانیا و لیسانس خود را در رشتۀ علوم سیاسی در دانشگاه شهید بهشتی تهران گرفته است. او مترجم، پژوهشگر و روزنامهنگار است. حوزۀ پژوهشی و مطالعاتی او تاریخ و سیاست افغانستان است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. تدریس در زمینۀ علوم سیاسی در دانشگاه غرجستان، کابل؛
۲. ریاست نهاد ارتقای دانش در کابل و انتشار مجموعهای از کتب درسی دانشگاهی از اساتید دانشگاه؛
۴. سه دهه فعالیت روزنامهنگاری بهشمول کار با چندین نشریه، روزنامه و رسانه؛
۵. عضو انجمن روزنامهنگاران یونان و دریافت تقدیرنامه از وزارت اطلاعات و فرهنگ یونان به دلیل پوشش مسائل پناهجویان؛
۶. از مؤسسان دانشنامۀ هزاره در کابل. ۱۳۹۱؛
۷. رئیس هیئت مدیره دانشنامۀ هزاره. ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰؛
۸. عضو شورای علمی و ارزیاب مقالات دانشنامۀ هزاره. ۱۳۹۵ تا کنون؛
آثار ترجمۀ منتشرشده از او عبارتند از:
۱. هزارههای افغانستان. نوشتۀ سید عسکر موسوی. دریافت جایزۀ کتاب بلخ برای ترجمۀ آن؛
۲. پشت پرده افغانستان. اثر دیهگو کوردووز و سلیگ هاریسون. دریافت جایزۀ کتاب بلخ برای ترجمۀ آن؛
۳. طالبان؛ اسلام، نفت و بازی بزرگ جدید، نوشتۀ احمد رشید؛
۴. افغانستان؛ جنگ، جامعه و سیاست اثر دکتر آنتونیو جیوستوزی. دریافت جایزۀ کتاب طرزی از وزارت خارجه افغانستان برای ترجمۀ آن؛
۵. مأموریت سقوط، نوشتۀ گری شرون؛
۶. آخرین سپهسالار اثر برایان گلین ویلیامز.
۷. نشر دهها مقاله دربارۀ تاریخ و سیاست افغانستان.
نبی خلیلی در سال ۱۳۵۴ در کابل به دنیا آمده است. او در سال ۱۳۵۹ به ایران مهاجر شد. خلیلی در سال ۱۳۷۲ در رشتۀ روزنامهنگاری دانشگاه علامه طباطبایی تهران پذیرفته شد. او همزمان با تحصیل کار حرفهای روزنامهنگاری را با نشریات مهاجرین و همچنین روزنامههای ایرانی آغاز کرد. او در سال ۱۳۸۶ ماستری خود را در رشتۀ مدیریت بازرگانی در دانشگاه تربیت مدرس به پایان رساند و به افغانستان بازگشت. خلیلی اکنون در آمریکا زندگی میکند.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. همکاری با هفتهنامۀ وحدت. ۱۳۷۵ و ۱۳۷۶؛
۲. همکاری با ماهنامۀ دانشجویی پامیر و هفتهنامۀ پوهنتون. ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸؛
۳. همکاری با روزنامههای جامعه، توس و نشاط. ۱۳۷۶ و ۱۳۷۷؛
۴. همکاری با ماهنامۀ لوح. ۱۳۷۷ و ۱۳۷۸؛
۵. همکاری با روزنامۀ انتخاب. ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱؛
۶. خبرنگار رادیو آزادی. ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴؛
۷. مدیر لیسۀ معرفت در غرب کابل. مدتی؛
۸. تأسیس و مدیریت مکتب خصوصی پیشگامان در کابل؛
۹. تدریس در دانشگاههای کاتب، گوهرشاد، غرجستان و ابن سینا. ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶؛
۱۰. از مؤسسان دانشنامۀ هزاره در کابل. ۱۳۹۱؛
۱۱. عضو شورای علمی دانشنامۀ هزاره. ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰؛
۱۲. عضو هیئت مدیره دانشنامۀ هزاره. ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰.
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. مبانی سازمان و مدیریت (منبع درسی برای دورههای لیسانس)؛
۲. تاریخچۀ عکاسی در افغانستان.
نبی خلیلی عضو شورای عالی اداری دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از نبی خلیلی.
امین مهاجر در شهر سیدنیِ استرالیا زندگی میکند. فعالیتهای مهم ایشان عبارتند از:
۱. فعالیت سیاسی مرتبط با افغانستان از اواخر دهۀ ۱۳۵۰ خورشیدی؛
۲.فعالیت اجتماعی و اقتصادی در استرالیا به مدت ۲۰ سال؛
۳. عضو مؤسس شورای جهانی هزاره در سال ۲۰۱۳ در اتریش؛
۴. حمایت از شکلگیری نهادهای اجتماعی در مهاجرت؛
۵. حمایت از بازنشر نشریات کانون مهاجر؛
۶. همچنین عضو شورای عالی اداری و کمیتۀ مالی دانشنامۀ هزاره.
اسدالله شفایی فوق لیسانس خود را در رشتۀ ناسیونالیزم و مناقشات قومی _ مذهبی از دانشگاه بیرکبیک لندن بریتانیا و لیسانس خود را در رشتۀ علوم سیاسی در دانشگاه شهید بهشتی تهران گرفته است. او مترجم، پژوهشگر و روزنامهنگار است. حوزۀ پژوهشی و مطالعاتی او تاریخ و سیاست افغانستان است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. تدریس در زمینۀ علوم سیاسی در دانشگاه غرجستان، کابل؛
۲. ریاست نهاد ارتقای دانش در کابل و انتشار مجموعهای از کتب درسی دانشگاهی از اساتید دانشگاه؛
۴. سه دهه فعالیت روزنامهنگاری بهشمول کار با چندین نشریه، روزنامه و رسانه؛
۵. عضو انجمن روزنامهنگاران یونان و دریافت تقدیرنامه از وزارت اطلاعات و فرهنگ یونان به دلیل پوشش مسائل پناهجویان؛
۶. از مؤسسان دانشنامۀ هزاره در کابل. ۱۳۹۱؛
۷. رئیس هیئت مدیره دانشنامۀ هزاره. ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰؛
۸. عضو شورای علمی و ارزیاب مقالات دانشنامۀ هزاره. ۱۳۹۵ تا کنون؛
آثار ترجمۀ منتشرشده از او عبارتند از:
۱. هزارههای افغانستان. نوشتۀ سید عسکر موسوی. دریافت جایزۀ کتاب بلخ برای ترجمۀ آن؛
۲. پشت پرده افغانستان. اثر دیهگو کوردووز و سلیگ هاریسون. دریافت جایزۀ کتاب بلخ برای ترجمۀ آن؛
۳. طالبان؛ اسلام، نفت و بازی بزرگ جدید، نوشتۀ احمد رشید؛
۴. افغانستان؛ جنگ، جامعه و سیاست اثر دکتر آنتونیو جیوستوزی. دریافت جایزۀ کتاب طرزی از وزارت خارجه افغانستان برای ترجمۀ آن؛
۵. مأموریت سقوط، نوشتۀ گری شرون؛
۶. آخرین سپهسالار اثر برایان گلین ویلیامز.
۷. نشر دهها مقاله دربارۀ تاریخ و سیاست افغانستان.
دکتر یحیی بیضا در سال ۱۳۴۸ خورشیدی در شهر کابل به دنیا آمده است. او دورۀ تحصیلات ابتدایی و متوسطۀ خود را در کابل به پایان رساند. بیضا در سال ۱۳۶۳ برای ادامۀ تحصیل به کشور چکوسلواکیا رفت. بیضا بعد از پنج سال از دانشکدۀ صنعتی تروانا در رشتۀ مهندسی تکنولوژی فارغ شد .او در سال ۱۳۶۸ به افغانستان برگشت و در مدت اقامت پنج سالهاش در کابل خدمت سربازی، تحولات اجتماعی، سیاسی و جنگهای تنظیمی در شهر کابل را تجربه کرد و با سقوط دولت نجیبالله و روی کار آمدن حکومت صبغتالله مجددی و برهانالدین ربانی در سال ١٣٧٣ ش به کشور آلمان مهاجرت کرد. او زبان آلمانی را فرا گرفت و مدت چهار سال در رشتۀ انجنیری در یکی از کارگاههای صنعتی شهر تریر (Trier) مشغول به کار شد. بیضا در سال ١۳٧۸ بورسیۀ تحصیلی سه ساله از سوی انستیتوت مطالعات اسماعیلی در لندن را دریافت کرد. او در دو سال تحصیلی ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰ برنامۀ مطالعات اسلامی و علوم بشری را در انستیتوت مطالعات اسماعیلی و مکتب مطالعات شرقی و افریقایی دانشگاه لندن به پایان رساند. این برنامه فرصت مطالعات اسلامی به صورت کلی، تشیع و اسماعیلیهشناسی را به طور خاص برای او فراهم کرد. او همزمان با تحصیلاتش در لندن سه بار به شهرهای کراچی، راولپندی و پشاور پاکستان برای پژوهش مسافرت کرد. کارهای پژوهشی او روی فرصتها و چالشهای آموزشی مهاجرین اسماعیلی در پاکستان بود. بیضا در ١۳۸٠ وارد دانشگاه آکسفورد، دانشکدۀ سانت کروس Saint Cross و دیپارتمنت تعلیم و تربیت شد. او در این دانشکده رشتۀ «شیوههای تحقیق در تعلیم و تربیت» را برای دورۀ کارشناسی ارشد انتخاب کرد. در مدت یک سال این دوره را به پایان رساند. سپس در اکتبر سال ۲۰۰۲ با بورسیه تحصیلی انستیتوت مطالعات اسماعیلی در لندن، تحصیل در مقطع دکترا را شروع کرد و از رساله دکترایش در سال ۲۰۰۹ دفاع کرد. او در کنار تحقیق و انجام پروژههای متعدد، به راهنمایی پایان نامههای دانشجویی نیز پرداخته است. بعضی مقالات او به زبانهای فرانسوی، آلمانی و نارویجی ترجمه شده است، موضوعات این مقالات را تاریخ، دین، سیاست، تعلیم و تربیت، فرهنگ دینی و مردمی تشکیل میدهند.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. راهنمای تدوین اولین پلان پنج ساله در وزارت معارف افغانستان. به پیشنهاد انستیتوت بینالمللی پلانگذاری تعلیم و تربیت یونسکو. سنبله ١٣٨۵ تا قوس ١٣٨۶؛
۲. پژوهشگر واحد مطالعات آسیایمیانه در انستیتوت مطالعات اسماعیلی. ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۰؛
۳. متخصص آموزش و پرورش در بسیاری از پروژههای آموزشی، از تدوین نصاب تعلیمی و کتابهای درسی گرفته تا پالیسی و پلان گذاری آموزشی.
پژوهشها و تألیفات او عبارتند از:
۱. پژوهش هزارههای اسماعیلی در افغانستان و تاریخ آنها. در انستیتوت مطالعات اسماعیلی؛
۲. پژوهش تنوع تعبیرهای شریعت و اسماعیلیان افغانستان. در انستیتوت مطالعات اسماعیلی؛
۳. پژوهش تعلیمات دینی جدید اسماعیلی: طرح، تطبیق، و انتظارات. در انستیتوت مطالعات اسماعیلی؛
۴. پژوهش تحلیل نسخههای خطی اسماعیلیان آسیای میانه. در انستیتوت مطالعات اسماعیلی؛
۵. ۶۸ مقاله تحقیقی و پژوهشی در موضوع تعلیم و تربیه و مطالعات کودکان برای افغانستان (دورههای آموزشی پیش از مکتب، ابتداییه، متوسطه و تحصیلات عالی). شرکت نشراتی بلومسبری در لندن؛
۶. تحلیل متنی از پیشنویس قانون تعلیمات تخنیکی و مسلکی افغانستان و ارائۀ مجموعهای از توصیهها را در مورد چگونگی بهبود این قانون. به درخواست دفتر معاون اول رئیس جمهوری افغانستان. ۱۳۹۹؛
۷. ارائۀ مقالات علمی در بیش از ١٠٠ کنفرانس و سیمینار علمی بینالمللی؛
۸. چاپ بیش از ۷۰ مقاله علمی به زبان انگلیسی و تعداد معدودی مقاله فارسی در کتابها و مجلات بینالمللی؛
۹. تعلیم و تربیت در افغانستان: انکشافات، تأثیرات و چالشها از ١٩٠١ به این سو. انتشارات راوتلیج. لندن. ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷.
دکتر یحیی بیضا عضو شورای علمی و از مؤلفان دانشنامۀ هزاره است. آدرس صفحۀ شخصی یحیی بیضا: https://www.yahiabaiza.info/about
منبع: دریافت زندگینامه از یحیی بیضا.
استاد اسدالله زیرک در شهر استکهلمِ سویدن زندگی میکند. ایشان دکترای طب عمومی از سویدن دارد. فعالیتهای مهم ایشان عبارتند از:
۱. استاد و عضو کادر علمی دانشگاه طب کابل به مدت ۹ سال؛
۲. کار در سیستم صحی سویدن بهعنوان پزشک به مدت ۲۵ سال؛
۳. عضو مؤسس شورای جهانی هزاره در سال ۲۰۱۳ در اتریش؛
۴. فعال اجتماعی و فرهنگی در سویدن به مدت ۲۰ سال؛
۵. حمایت مستمر از تدوین دانشنامۀ هزاره؛
۶. همچنین عضو شورای عالی اداری و کمیتۀ مالی دانشنامۀ هزاره.
امین مهاجر در شهر سیدنیِ استرالیا زندگی میکند. فعالیتهای مهم ایشان عبارتند از:
۱. فعالیت سیاسی مرتبط با افغانستان از اواخر دهۀ ۱۳۵۰ خورشیدی؛
۲.فعالیت اجتماعی و اقتصادی در استرالیا به مدت ۲۰ سال؛
۳. عضو مؤسس شورای جهانی هزاره در سال ۲۰۱۳ در اتریش؛
۴. حمایت از شکلگیری نهادهای اجتماعی در مهاجرت؛
۵. حمایت از بازنشر نشریات کانون مهاجر؛
۶. همچنین عضو شورای عالی اداری و کمیتۀ مالی دانشنامۀ هزاره.
محمدحسین دانش متولد ۱۳۳۸ خورشیدی در قریۀ حصار خدایداد است و فعلاً در شهرملبورنِ استرالیا زندگی میکند. فعالیتهای مهم ایشان عبارتند از:
۱. فعالیت اقتصادی در استرالیا به مدت ۲۰ سال؛
۲. سهمگیری در شکلگیری نهادهای اجتماعی و فرهنگی در مهاجرت؛
۳. حمایت از نشر آثار فرهنگی ازجمله انتشار کتب درسی برای صنوف مختلف و کتابهایِ خاطرات ابوذر، خاطرات میثم، مزاری و منطق مقاومت، داستانهای فولکوریک هزارهها و نشریات مختلف؛
۴. حمایت مالی پیوسته از ایجاد مراکز فرهنگی و اجتماعی در افغانستان؛
۵. حامی دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی در دانشگاههای افغانستان و سایر کشورها؛
۵. حمایت مالی مستمر از دانشنامۀ هزاره.
عبدالعظیم احمدی در شهر سیدنیِ استرالیا زندگی میکند. فعالیتهای مهم ایشان عبارتند از:
۱. فعال اقتصادی در آسیای میانه و ایران به مدت ۲۷ سال؛
۲. حمایت از نشر آثار فرهنگی و نشریات در افغانستان و خارج از کشور؛
۳. مؤسس مؤسسه فرهنگی و آموزشی فانوس در کابل؛
۴. حمایت مالی از نشر کتب متعدد در زمینۀ تاریخ و فرهنگ در افغانستان؛
۵. حمایت مالی مستمر از دانشنامۀ هزاره.
صبرینا میرزاد در شهر کپنهاگنِ دنمارک زندگی میکند. فعالیتهای مهم ایشان عبارتند از:
۱. فعالیت اجتماعی و حقوق بشری میان پناهجویان در دنمارک؛
۲. فعالیت فرهنگی در مهاجرت به مدت ۱۶سال؛
۳. ریاست انجمن فرهنگی کاتب از سال ۲۰۱۶ تاکنون؛
۴. برگزاری سمینار دیدار در سال ۲۰۱۶ با هدف ادغام پناهندگان در اروپا؛
۵. کار بهعنوان دستیار اجتماعی و صحی در دنمارک.
محمدکریم مرادی در آمستردامِ هالند زندگی میکند. فعالیتهای مهم ایشان عبارتند از:
۱. مدیر و مؤسس مرکز فرهنگی و آموزشی امیرالمؤمنین تهران، سال ۱۳۷۹؛
۲٫ مدیر و مؤسس مجلۀ کودکان «طراوت» برای مهاجرین افغان، تهران، ۱۳۷۹؛
۳٫ رئیس شورای سرپرستی مدارس خودگردان کودکان مهاجر، تهران، ۱۳۸۱؛
۴٫ عضو مؤسس مؤسسه توسعۀ افغانستان، تهران، ۱۳۸۲؛
۵٫ مسئول کمیتۀ فرهنگی آموزشی اهلالبیت در هالند، از سال ۲۰۱۸ تاکنون؛
دکتر محمدامین احمدی در ۱۵ سنبله ۱۳۴۲ خورشیدی در قریۀ باغچار ولسوالی ارزگان خاص، ولایت ارزگان به دنیا آمده است. احمدی دروس مقدماتی علوم دینی را در ارزگان، کابل و قندهار آموخت. او در سال ۱۳۵۹ به ایران مهاجرت کرد و در حوزۀ علمیۀ قم مشغول به تحصیل شد. احمدی در این حوزه تا سال ۱۳۷۹ دروس فقه، اصول، تفسیر و فلسفه را فراگرفت. او در ۱۳۶۸ تحصیلات دانشگاهی خود را آغاز کرد. او ماستری (۱۳۷۱) از مرکز تربیت مدرس حوزۀ علمیۀ قم وابسته به دانشگاه قم و دکترای (۱۳۸۰) خود را از دانشگاه تهران دریافت کرد.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. آغاز همکاری با مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان در سال ۱۳۷۲؛
۲. تدریس در دانشگاه رازی کرمانشاه از ۱۳۷۳ به مدت یک و نیم سال؛
۳. همکاری در تأسیس مجلۀ سراج با مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان. ۱۳۷۳؛
۴. رئیس مرکز فرهنگی و اجتماعی سراج؛
۵. عضو و رئیس بورد علمی مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان در ایران. ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۲؛
۶. محقق در مرکز تحقیقات استراتژیک ایران. ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶؛
۷. عضو هیئت علمیِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۶؛
۸. سردبیر مجلۀ نگاه معاصر. ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴؛
۹. همکار در تأسیس دانشگاه کاتب. ۱۳۸۶؛
۱۰. همکار در تأسیس دانشگاه ابن سینا. ۱۳۸۹؛
۱۱. رئیس و استاد دانشگاه ابن سینا. ۱۳۸۹ تا کنون؛
۱۲. عضو کمیسیون تدقیق قانون اساسی افغانستان. از ثور تا جدی ۱۳۸۲؛
۱۳. عضو کمیسیون مستقل نظارت بر تطبیق قانون اساسی افغانستان با کسب رأی اعتماد از مجلس نمایندگان افغانستان برای یک دورۀ چهارساله از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳، در این دوره تقریباً تمامی نظریهها و مشورههای حقوقی و نظریههای تفسیری این کمیسیون را نوشت که در جلد اول مجموعه نظریات کمیسیون به چاپ رسیده است؛
۱۴. نظارت و مدیریت بر تحقیق میدانی به نام قانون اساسی و جامعۀ در حال گذار افغانستان، انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، ۱۳۹۵؛
۱۵. عضو بورد علمی انسجام امور اکادمیک وزارت تحصیلات عالی جمهوری اسلامی افغانستان؛
۱۶.مدیر مسئول مجلۀ علمی _ پژوهشی اندیشۀ معاصر؛
۱۷. ناظر علمی شرح قانون احوال شخصیه و شرح کد جزای افغانستان، در بنیاد اندیشه؛
۱۸. عضو شورای عالی وزارت تحصیلات عالی جمهوری اسلامی افغانستان. ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰؛
آثار و تألیفات احمدی عبارتند از:
۱. تناقضنما یا غیبنمون، نگرشی نو به معجزه، چاپ ۱۳۸۹؛
۲. انتظار بشر از دین، چاپ ۱۳۸۶؛
۳٫قانون اساسی و جامعۀ در حال گذار افغانستان. با همکاری محمدامین احمدی، عبدالاحد محمدی و محمد عرفانی. انستیتوت مطالعات استراتیژیک افغانستان. ۱۳۹۵؛
۴٫ سخنرانی در سمینار علمی گرامیداشت هشتاد و ششمین سالگرد وفات علامه فیضمحمد کاتب با عنوان تسخیر هزارۀ یاغستان به روایت سراجالتواریخ. ۱۳۹۵. چاپ آن در مجموعه مقالات سمینار علمی گرامیداشت هشتاد و ششمین سالگرد وفات علامه فیضمحمد کاتب هزاره. تدوین حسین حیدربیگی. بنیاد اندیشه. کابل. ۱۳۹۶؛
۵٫ قلمروهای هستی از نگاه فیلسوفان تحلیلی. چاپ ۱۳۹۸؛
۶٫ ترجمۀ حقوق بشر در روابط بینالملل. نوشتۀ دیوید.پی. فورسیث. ۱۳۹۹؛
۷٫ صلح افغانستان؛ جدال جمهوریت و امارت. انتشارات مقصودی. ۱۴۰۰؛
۸٫ترجمۀ رهنمودی بر مقاومت عاری از خشونت؛ اقدام عملی. نوشتۀ مایکل ان لاکر. ۱۴۰۰؛
دکتر محمدامین احمدی یکی از کارشناسان علمی و مشاوران دانشنامۀ هزاره است.
منابع: ۱. دریافت اطلاعات از دکتر محمدامین احمدی؛ ۲. مدخل احمدی، محمدامین (۱۳۴۱ ش)، پژوهشگرو استاد دانشگاه، دانشنامۀ هزاره، ویرایش دوم، (۱۳۹۹)، صفحات ۳۴۴ تا ۳۴۶؛ ۳. سایت شخصی محمدامین احمدی به آدرس www.ahmadiamin.com.
دکتر عباس پویا در دانشگاه ارلنگن ˗ نورنبرگ آلمان استاد مطالعات اسلامی است. او سابقهٔ تدریس در دانشگاههای هامبورگ، فرایبورگ و زوریخ را دارد. حوزههای پژوهشی دکتر پویا عبارتند از: گفتمانهای مدرن در اسلام؛ حقوق اسلام و حقوق بشر؛ پسااستعمارگرایی؛ تاریخ، فرهنگ و جامعه در افغانستان.
از آثار او در حوزههای گوناگون میتوان به کتابها و مقالات زیر اشاره کرد:
۱. به رسمیت شناختنِ اجتهاد ˗ مشروعیت بخشیدن به رواداری. امکانات رواداریِ درون دینی و برون دینی در اسلام با توجه به گفتمان اجتهاد (کتاب، آلمانی، ۲۰۰۳ م، برندهٔ جایزهٔ جهانی کتاب سال ایران)؛
۲. شکیبایی، دموکراسی و حقوق بشر (کتاب، فارسی، ۲۰۰۷ م)؛
۳. اندیشیدن آن سویِ دوگانگیها. گفتمانهای ایرانی دینی در بستر مطالعات پسااستعماری (کتاب، آلمانی، ۲۰۱۴ م)؛
۴. شریعت و عدالت. رویکردی اخلاقی، حقوقی، سیاسی و میان فرهنگی (کتاب، انگلیسی، ۲۰۱۸ م)؛
۵. چشمانداز ساختارهای جامعهٔ مدنی در افغانستان. بیطرفی اخلاقی، برابری اتنیکی و حقوق زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان (مقاله، آلمانی، ۲۰۰۳ م)؛
۶.افغانستان (مقاله، انگلیسی، ۲۰۱۰ م).
دکتر عباس پویا ازجمله کارشناسان علمی و مشاوران و همچنین یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه سیاست و تاریخ معاصر) دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از عباس پویا.
دکتر سید عسکر موسوی در ۲۲ دلو ۱۳۳۶ خورشیدی در کارته سخی، کابل به دنیا آمده است. او لیسانس خود را در رشتۀ مطالعات توسعه در سال ۱۳۶۶ از دانشگاه شرق آنگلیا، انگلستان دریافت کرد و دکترای خود را در رشتۀ انسانشناسیِ اجتماعی- فرهنگی از دانشگاه آکسفورد انگلستان در سال ۱۳۷۱ اخذ کرد. عنوانِ رسالۀ او «هزارههای افغانستان: پژوهشی تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی» است. این رساله به صورت کتاب چاپ شده و تاکنون به زبانهای فارسی و جاپانی ترجمه شده است. دویست و هفتمین نشست از سلسله جلسات صبح پنجشنبههای مجلۀ بخارا ( ۴ قوس ۱۴۰۰) به دیدار و گفتگو با دکتر سید عسکر موسوی اختصاص یافته بود.
فعالیتهای او عبارتند از:
۱. تأسیس و ادارۀ اولین مرکز پناهجویان افغانستان در ایران، ۱۳۵۷؛
۲. محقق مدعو در برنامۀ مطالعات پناهندگان، خانۀ ملکه الیزابت، دانشگاه آکسفورد، ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷؛
۳. مشاور دفتر سازمان ملل متحد برای هماهنگی کمک به افغانستان (UNOCA) در ژنو و اسلام آباد، ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۰؛
۴. عضو ارشد مرکز خاورمیانه، کالج سنت آنتونی، دانشگاه آکسفورد، ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۳؛
۵. مشاور ZWF، یک شرکت تلویزیونی آلمانی برای ساخت مستند دو قسمتی دربارۀ هزارههای افغانستان، تابستان ۱۹۹۸؛
۶. سازندۀ مجموعۀ شش قسمتی فرهنگ عامیانه افغانستان برای شبکه فارسی بیبیسی، ۱۹۹۸؛
۷. همکاری میاندانشگاهی در کنفرانسهای بزرگداشت میر غلاممحمد غبار (۱۹۹۸) و بزرگداشت دکتر عبدالاحمد جاوید (۱۹۹۹)
در مدرسۀ مطالعات شرق و آفریقای دانشگاه لندن؛
۸. تدریس در دانشگاه آمریکایی افغانستان، ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰؛
۹. مشاور ارشد وزارت تحصیلات عالی افغانستان، ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳؛
۱۰. عضو هیئت امناء و سپس استاد علوم اجتماعی در دانشگاه آمریکایی افغانستان در کابل، (مدت اقامتش در کابل)؛
۱۱. تدریس در چندین دانشگاه افغانستان ازجمله دانشگاه کابل، معارف، کاتب، خاتمالنبیین، آزاد اسلامی، پیام نور و غرجستان؛
۱۲. تدریس در دانشگاه UMEF؛
۱۳. انتشار تاریخ افغانستان؛ یادداشتها و برداشتها، دستنوشتههای محمدآصف آهنگ، جلد اول. انتشارات واژه. ۱۳۹۹.
آثار و تألیفات ایشان عبارتند از:
۱. دربارۀ هزارهجات: جمعیتهای ناشناخته هزارهها در افغانستان. در ویژهنامۀ افغانستان در گذرگاه: گذشته و آینده. چاپ مرکز مطالعات آسیای میانه در موزۀ ملی کره جنوبی، سئول. ۱۳۸۸ (به زبان انگلیسی)؛
۲. پس از یازده سپتامبر: اخبار فراملی و مخاطبان فراملی. نشریۀ مطالعات قومیت و مهاجرت. انتشارات راتلج انگلستان. ۱۳۸۵ (به زبان انگلیسی)؛
۳. گزارش بامیان برای نشریۀ یونسکو. ۱۳۶۸ (به زبان انگلیسی)؛
دکتر سید عسکر موسوی یکی از کارشناسان علمی و مشاوران دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت اطلاعات از سید عسکر موسوی و صفحات اینستاگرام مجلۀ بخارا و فرهنگان.
شریف سعیدی در ۱۳۴۹ خورشیدی در قریۀ المیتو، ولسوالی جاغوری ولایت غزنی به دنیا آمده است. او در نوجوانی به پاکستان و سپس به ایران مهاجرت کرد و تحصیلاتش را در اصفهان و قم انجام داد. سعیدی در مرکز جهانی علوم اسلامی، زبان انگلیسی و در دانشگاه مفید علوم سیاسی آموخت. او از سال ۲۰۰۱ م در سوئد اقامت گزیده است. ایشان در سوئد مدرک روابط بینالملل را از دانشگاه گوتنبرگ و مدرک دیگری را در بخش شرقشناسی در زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه اوپسالا دریافت کرد. او رشتۀ نویسندگی را در اکادمی نویسندگی سویدن در استکهلم فراگرفت. ایشان در سوئد با مراکز ترجمۀ وزارت دفاع سوئد، رادیو بینالمللی سوئد و مدارس سوئد در آموزش زبان مادری فعالیت دارد. سعیدی عضو انجمن جهانی قلم، عضو اتحادیه نویسندگان سویدن، عضو انجمن نویسندگان اوپسالا و عضو بنیاد فرهنگی نویسندگان افغانستان در ایران است.
سعیدی سرودن شعر را از دوران کودکی آغاز کرد. اولین شعرهای او در ۱۳۶۸ در مجلۀ حبلالله تهران و سپس در مجلۀ اطلاعات هفتگی منتشر شد. سعیدی در اصفهان در انجمن شعر صبا و انجمن شاعران اصفهان در کتابخانۀ چهارباغ شرکت داشت. او در زمان اقامت خود در قم به همراه جمعی از شاعران جوان برنامۀ ادبیات و اشعار مهاجرین افغانستان را برپا کرد. ایشان در ۱۳۷۳ همکاری خود را با مجمع قصه و شعر شهر قم آغاز کرد و این همکاری تا زمان ترک ایران ادامه داشت. او سردبیر دو هفتهنامۀ ادبی و هنری گلبانگ بود. این دو هفتهنامه از ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۰ منتشر میشد. سعیدی از اعضای مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان بود. این مرکز با مجلات «سراج» و «دُر دری» همکاری داشت. چندین مقاله از سعیدی در موضوعات مختلف و ترجمۀ اشعار انگیسی در مجلۀ در دری به چاپ رسیده است. همچنین او مسئول بخش ادبیات مجلۀ «همبستگی» و سردبیر مجله بود. سعیدی در جشنوارۀ شعر بدون مرز در اوپسالا سوئد و جشنوارۀ قند پارسی در تهران داور بوده است. ایشان دو بار از اتحادیه نویسندگان سویدن بورسیه نویسندگی دریافت کرده است. تازهترین دستاورد او برنده شدن در جشنوارۀ شعر فجر در ایران است.
آثار شریف سعیدی عبارتند از:
۱. اصلاح کتاب نقد بیدل نوشتۀ صلاحالدین سلجوقی؛
۲. وقتی کبوتر نیست، قم، ۱۳۷۴؛
۳.گزیده ادبیات معاصر، شمارۀ ۳۵، انتشارات نیستان، ۱۳۸۱؛
۴. تبر و باغ گل سرخ (تبر و باغ گل سرخ ۱و ۲، شعر منتخب از شاعران معاصر). انتشارات مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان؛
۵. ماه هزار پره (ماه هزار تکه)، ۱۳۸۲، انتشارات عرفان، تهران؛
۶. سفر آهوها (سفر غزالها) ۱۳۸۸، انتشارات تکا، تهران؛
۷. قفلهای بزرگ ۱۳۸۸، انتشارات عرفان، تهران؛
۸. الف، لام، میم، دال، ۲۰۱۲، انتشارات انجمن قلم افغانستان، کابل؛
۹. زاغه سفید (کلاغ سفید)، نشر تاک، ۱۳۹۱، کابل؛
۱۰. خواب عمودی، ۲۰۱۳، نشر تاک، کابل؛
۱۱. آهسته رفتن چاقو، ۱۳۹۳، انتشارات عرفان، تهران؛
۱۲. هزاره بادامها، ۱۳۹۲، انتشارات انجمن شاعران ایران، تهران؛
۱۳. دیوانگی و گل تریاک، ۱۴۰۰، انتشارات هزاردستان.
محمدشریف سعیدی یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه فرهنگ) دانشنامۀ هزاره است.
منابع: دریافت زندگینامه از شریف سعیدی و .Mohammad Sharif Saiidi – Wikipedia
محمدجواد خاوری متولد ۱۳۴۶ خورشیدی در قریۀ حسنک، منطقۀ تخت، ولسوالی ورس در ولایت بامیان است. او در کودکی به ایران مهاجر شد و تا مقطع دیپلم تحصیل کرد و از نوجوانی به فراگیری دروس حوزوی نیز پرداخت. خاوری همزمان با تحصیل، به داستاننویسی نیز علاقهمند شد. او علاوه بر داستاننویسی به گردآوری و بازنویسی ادبیات شفاهی مردم هزاره نیز همت گماشت. خاوری در سال ۱۳۸۹ به کشور ناروی مهاجرت کرد. ایشان مدیرمسئول فصلنامۀ ادبی_ هنری خط سوم بود. نشست دویست و دهم از سلسله جلسات پنجشنبه صبح بخارا (۲۵ قوس ۱۴۰۰) به دیدار و گفتگو با محمدجواد خاوری اختصاص داشت.
آثار و تألیفات خاوری عبارتند از:
۱. پشت کوه قاف (مجموعهای قصههای عامیانۀ هزارستان). مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان. قم. ۱۳۷۶؛
۲. امثال و حکم مردم هزاره. انتشارات عرفان. تهران. ۱۳۸۰؛
۳. دوبیتیهای عامیانۀ هزارگی. انتشارات عرفان. تهران. ۱۳۸۲؛
۴. گل سرخ دل افگار (مجموعه داستان). انتشارات عرفان. تهران. ۱۳۸۷؛
۵. قصههای هزارههای افغانستان. نشر چشمه. تهران. ۱۳۸۷؛
۶. طلسمات (رمان) انتشارات تاک. کابل. ۱۳۹۵؛
۷. شگفتیهای بامیان. انتشارات عرفان. تهران. ۱۳۹۶؛
۸. مرگ مفاجات (مجموعه داستان). انتشارات تاک. کابل. ۱۳۹۶؛
۹. بود و نبود (رمان). انتشارت تاک. کابل. ۱۳۹۹.
محمدجواد خاوری یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه فرهنگ) دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از محمدجواد خاوری و صفحۀ اینستاگرام مجلۀ بخارا.
علیداد لعلی در عقرب سال ۱۳۳۸ خورشیدی در قریۀ سریدشت ولسوالی لعل و سرجنگل ولایت غور به دنیا آمده است. او تا صنف ده در لعل تحصیل کرد. لعلی در سال ۱۳۵۵ در انستیتوت عالی تکنولوژی افغان (AIT) که یک مرکز آموزشی و فرهنگی امریکایی در کارته چهار کابل بود، شامل شد و در سال ۱۳۵۸ وارد دانشکده انجنیری دانشگاه کابل شد و متأسفانه در پایان ۱۳۵۹ به دلیل مشکلات عدیده امنیتی تحصیلات دانشگاهی را ترک کرد و تحصیلش ناتمام ماند و به ایران مهاجرت کرد. لعلی در ایران به سازمان نصر افغانستان پیوست و بعد از آشنایی با تعدادی از دانشجویان ایرانی در حدود دو برج را در جهاد دانشگاهی، دانشگاه تبریز علوم مهندسی را آموخت.
او مدتی در مشهد، قم، اراک و ملایر مشغول به کار بود. ایشان در ملایر با جهاد سازندگی ایران به مدت هشت ماه در دو بخش عمران (مهندسی) و فرهنگی کار کرد و در قوس ۱۳۶۰ به زادگاهش بازگشت. لعلی در سال ۱۳۶۴ در حین بازگشت به ایران دستگیر شد و به خدمت عسکری در ولسوالی ارگون ولایت پکتیکا اعزام شد و بعد از ۱۵ ماه موفق به فرار شد.
او در سال ۱۳۶۶ با تشکیلات سازمان نصر همکاری فرهنگی و قلمی خود را در ولسوالی لعل و سرجنگل آغاز کرد. او در جلسات تشکیل حزب وحدت اسلامی افغانستان مشارکت داشت. لعلی بعد از سال ۱۳۸۱ در مؤسسات خارجی چون اکسفام (۵ سال)، افغان اید (۹ سال)، ای سی اف (۳ سال) و چند موسسۀ دیگر مانند آی ا ام و مؤسسۀ آلمانی afarien بهعنوان انجینر مشغول به کار بود.
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. سیری در هزارهجات. انتشارات احسانی. قم. ۱۳۷۲؛
۲. ترجمۀ رهنمای مسافرت در افغانستان. نانسی هیچ دوپری. مرکز معلوماتی دانشگاه کابل (ACKU). ۱۳۹۲؛
۳. اتنوگرافی هزارهها. انتشارات بنیاد اندیشه. ۱۳۹۷.
انجنیر علیداد لعلی یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه جغرافیا) دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از علیداد لعلی.
دکتر عباس پویا در دانشگاه ارلنگن ˗ نورنبرگ آلمان استاد مطالعات اسلامی است. او سابقهٔ تدریس در دانشگاههای هامبورگ، فرایبورگ و زوریخ را دارد. حوزههای پژوهشی دکتر پویا عبارتند از: گفتمانهای مدرن در اسلام؛ حقوق اسلام و حقوق بشر؛ پسااستعمارگرایی؛ تاریخ، فرهنگ و جامعه در افغانستان.
از آثار او در حوزههای گوناگون میتوان به کتابها و مقالات زیر اشاره کرد:
۱. به رسمیت شناختنِ اجتهاد ˗ مشروعیت بخشیدن به رواداری. امکانات رواداریِ درون دینی و برون دینی در اسلام با توجه به گفتمان اجتهاد (کتاب، آلمانی، ۲۰۰۳ م، برندهٔ جایزهٔ جهانی کتاب سال ایران)؛
۲. شکیبایی، دموکراسی و حقوق بشر (کتاب، فارسی، ۲۰۰۷ م)؛
۳. اندیشیدن آن سویِ دوگانگیها. گفتمانهای ایرانی دینی در بستر مطالعات پسااستعماری (کتاب، آلمانی، ۲۰۱۴ م)؛
۴. شریعت و عدالت. رویکردی اخلاقی، حقوقی، سیاسی و میان فرهنگی (کتاب، انگلیسی، ۲۰۱۸ م)؛
۵. چشمانداز ساختارهای جامعهٔ مدنی در افغانستان. بیطرفی اخلاقی، برابری اتنیکی و حقوق زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان (مقاله، آلمانی، ۲۰۰۳ م)؛
۶.افغانستان (مقاله، انگلیسی، ۲۰۱۰ م).
دکتر عباس پویا ازجمله کارشناسان علمی و مشاوران و همچنین یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه سیاست و تاریخ معاصر) دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از عباس پویا.
طاهر خاوری در سال ۱۳۶۲ خورشیدی در شهر تهرانِ ایران به دنیا آمده است. خاوری در اصل از ولسوالی ناوور ولایت غزنی است. طاهر در ۹ سالگی وارد دنیای موسیقی شد. ایشان در نوازندگی سازهای پیانو، سینتی سایزر، گیتار، فلوت و دمبوره مهارت دارد. خاوری در ۱۹ سالگی بهعنوان خوانندۀ باس وارد گروه کر تهران شد. او از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ بهعنوان معلم، خواننده و رهبر گروههای موسیقی در دانشگاه تهران و شهید بهشتی فعالیت کرده است.
خاوری در سال ۲۰۱۵ از ایران به استرالیا مهاجرت کرد. او در استرالیا در زمینههای آهنگسازی، تنظیمکنندگی و خوانندگی فعالیت دارد. خاوری با ایجاد پروداکشن هنری خود در حال تکمیل تجربه برای اجرا و انتشار آثار فاخر در راستای ارتقای موسیقی، فرهنگ و هنر کشورش است. ایشان در سالهای اخیر تمرکز خود را بیشتر روی به کار بردن دمبوره در آثار آکادمیک و مدرن گذاشته است که حاصل آن طراحی سازی به نام «دمتار» ترکیبی از دمبوره و گیتار است.
فعالیتها، آثار و دستاوردهای مهم او در هنر موسیقی عبارتند از:
۱. آلبومهای فصل نو، سال ۲۰۰۹؛
۲. آلبوم جوان ساده، سال ۲۰۱۳؛
۳. آلبوم ملبورن، سال ۲۰۱۸؛
۴. تولید بیش از صد آهنگ با کلام و بیکلام برای رسانهها، تلویزیونها و هنرمندان دیگر؛
۵. کسب مقام اول آهنگسازی در جشنوارۀ موسیقی دانشجویان علوم پزشکی ایران؛
۶. دعوت به عنوان هنرمند خلاق و مبتکر به فستیوال موسیقی ۲۰۱۴ bikal در روسیه؛
۷. رهبری و برگزاری کنسرت بزرگ voice if peace ملبورن، سال ۲۰۱۶؛
۸. کنسرت بزرگ مستقل ملبورن، سال ۲۰۱۸؛
۹. برگزاری کنسرتهای متعدد در ایران و اروپا.
طاهر خاوری یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه فرهنگ) دانشنامۀ هزاره است.
صفحۀ شخصی طاهر خاوری به آدرس www.taherkhavari.com.
منبع: دریافت زندگینامه از طاهر خاوری.
عارف جعفری در سال ۱۳۵۳ در قریۀ باغچار ارزگان خاص به دنیا آمده است. او در سال ۱۳۵۹ به ایران مهاجر شد. جعفری در بخش قرچکِ ورامین در تهران تا مقطع دیپلم تحصیل کرد و در آن زمان چون امکان حضور مهاجرین در دانشگاه میسر نبود، بناچار مانند بسیاری از هموطنان خود دل به کار و تأمین مخارج زندگی سپرد؛ بعدها که این امکان فراهم شد بازهم پذیرش مهاجرین در رشتههای هنری مانند موسیقی ممنوع بود. او به مدت یک سال در مدرسۀ امیرالمومنین شهر ری مشغول به تحصیل شد و در آنجا با شعر و شاعری آشنا شد که زمینۀ این آشنایی حضور شاعر هموطنش بشیر رحیمی در این مدرسه بود. جعفری در جلسات ادبی حوزۀ هنری نیز شرکت کرد و با علی معلم دامغانی آشنا شد، همین حضور در جلسات، دوباره شور موسیقی را در او زنده کرد. ایشان در جلسات شعر با شاعران ورامین آشنایی پیدا کرد و به دنبال آن انجمن ادبی شهر قرچک را با تعدادی از شاعرانِ این منطقه در مدرسۀ ابتدایی «راه امام» تأسیس کرد. جعفری در این انجمن با مهدی ابوالحسنی، شاعر ورامینی که چند ساز را بسیار خوب مینواخت و صدای بسیار زیبایی داشت، دوست شد و از او نواختن نی را آموخت و با برخی از گوشهها و ردیفهای موسیقی ایرانی آشنا شد. ابوالحسنی با بسیاری از هنرمندان ایرانی ارتباط داشت، به این ترتیب جعفری نیز به جمعِ آنان پیوست و از آنها نواختن نی را یاد گرفت و با بسیاری از دستگاههای موسیقی ایرانی آشنا شد. بعد از این مرحله جعفری به فراگیری موسیقی افغانستان روی آورد و به طور اتفاقی روزی به هنگام گذر از جلوی یک ساز فروشی صدای سازی را شنید که برایش خاطرهانگیز بود. صاحب ساز فروشی را میشناخت، داخل مغازه شد و نام ساز را پرسید پیرمردی که ساز را مینواخت، گفت نام سازش «رباب» است و خود را «جانآقا» معرفی کرد، او اهل هرات بود و موسیقی افغانستان را خوب میشناخت. ارتباط جعفری با جانآقا / استاد جهان بیشتر شد. استاد جهان صدای جعفری را دوست داشت و راههای مختلف را به او نشان داد و خواست که همراه ربابِ او، جعفری بخواند. این سرآغاز آشنایی جعفری با موسیقی کلاسیک افغانستان بود.
سید ضیا قاسمی، شاعر هموطنش او را با جهانگیر شعبانی/ جهانگیر رها، آهنگساز ایرانی آشنا کرد و به این ترتیب جعفری به استودیو چکاوک راه یافت، کار در استودیو چکاوک برای او مثل دانشگاه بود. جعفری در این استودیو صدابرداری موسیقی پاپ و کلاسیک را فراگرفت. او در آنجا صدابرداری را از محمدرضا صابر و محمود آیت، نواختن کیبورد و پیانو را از رحمتالله وطندوست، تنظیم موسیقی به صورت دیجیتال را از مهرداد حسنپور و هارمونی و تلفیق شعر و موسیقی را از جهانگیر رها آموخت. تجربۀ کار در استودیو منجر به همکاری او با شرکت راکبان نور شد که حاصل این همکاری تولید آلبوم رود بود. آشنایی با تنظیم موسیقی زمینهساز تولید قطعات بسیاری برای آلبومهای خودش و دیگر خوانندگان شد. جعفری عضوِ هیئت مدیرۀ خانۀ ادبیات افغانستان در تهران است و در برگزاری جشنوارههای قند پارسی و روایت همدلی نقش فعال داشته است. او مجموعه شعری به نام «از جنس پریشانی» دارد که در سال ۱۳۸۲ خورشیدی به چاپ رسیده است.
آلبومهای جعفری با تنظیم و آواز خودِ ایشان عبارتند از:
۱. رود. راکبان نور. تهران. ۱۳۸۷؛
۲. صبا مزار میرم (موسیقی فولکلوریک مناطق افغانستان). خانۀ ادبیات افغانستان. ۱۳۸۸؛
۳. پرواز. سایت اینترنتی افغان. کابل. ۱۳۹۰؛
۴. صیاد. شرکت بازرگانی رسولیان. تهران. ۱۳۹۱؛
۵. گل بادام (موسیقی فولکوریک هزارگی در قالب پاپ). خانۀ ادبیات افغانستان. کابل. ۱۳۹۲؛
۶. قند پارسی. خانۀ ادبیات افغانستان. کابل. ۱۳۹۳؛
۷. آن سوی سمرقند. نغمۀ هفت اقلیم. تهران. ۱۳۹۶.
عارف جعفری یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه فرهنگ) دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از عارف جعفری.
دکتر حسنعلی مالستانی در سال ۱۳۵۰ خورشیدی در ییلاق پایگردو در منطقۀ اولوم بلخسو مالستان به دنیا آمده است. مالستانی در مکتب سبزک تحصیل خود را آغاز کرد، اما به خاطر جنگ و انقلاب، ابتدا به پاکستان و سپس به ایران مهاجرت کرد. او در سال ۱۳۶۰ تحصیلات رسمی خود را در مکاتب ایران از سرگرفت و در سال ۱۳۷۴ در رشتۀ جیولوجی دانشگاه فردوسی مشهد کامیاب شد و دورۀ ماستری خود را در سال ۱۳۷۹ در رشتۀ زمینشناسی اقتصادی و اکتشاف معدن در همان دانشگاه آغاز کرد. مالستانی در سال ۱۳۸۹ با دریافت بورسیۀ تحصیلی از دولت آلمان در دانشگاه بن تحقیقات خود را دربارۀ ذخایر آهن حاجیگک بامیان آغاز کرد و در سال ۱۳۹۵ دکترای خود را از این دانشگاه دریافت کرد.
مالستانی سالها عضو مرکزی اتحادیه دانشگاهیان افغانستان در مشهد بود و نشریات دانشجویی را مدیریت میکرد. او در برگزاری لوی جرگه قانون اساسی، لوی جرگه اضطراری نقش داشت. مالستانی در سال ۱۳۸۲ با ختم دورۀ ماستری با بیش از ۳۰ نفر از تحصیلکردگان افغانستان مقیم ایران وارد کشور شد و در بازگشایی و فعالیت دانشگاه بامیان نقش مؤثر داشت. ایشان به کشف پدیدههای طبیعی و زمینشناسی افغانستان علاقهمند است، ازاینرو، در تمام زندگیاش در سفر بوده و بهعنوان یک طبیعتگرد و کوهنورد بیشتر مناطق و کوههای افغانستان را از نزدیک دیده است. مالستانی از سال ۱۳۸۳ تا اوایل ۱۴۰۱ به مدت ۱۸ سال کامل به طور پیوسته در بخشهای مختلف دانشگاه بامیان مصروف تدریس و ایفای وظایف اداری و فعالیتهای علمی بوده است، از جمله:
۱. عضویت در شورای علمی و کمیتههای مختلف دانشگاه، ۱۳۸۳ تا ۱۴۰۰؛
۲. اولین رئیس دانشکدۀ تعلیم وتربیه، ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴؛
۳. معاون علمی و سرپرست دانشگاه، ۱۳۸۴؛
۴. مسئول دیپارتمنت زمینشناسی یا جیولوجی در سالهای مختلف؛
۵. عضو هیئت تحریریۀ نشریۀ علمی دانشگاه در سالهای مختلف؛
۶. مدیریت و اجرای پروژههای علمی مختلف در سطح بامیان و افغانستان در موضوع زمینشناسی و معادن ازجمله ذخایر آهن و ذغالسنگ بامیان و مناطق مرکزی، مطالعۀ منابع آب بامیان، جیولوجی و پتانسیل معدنی ولکانیکهای سوغلوق یکاولنگ؛
۷. همکاری مداوم با ادارات مختلف ولایت بامیان ازجمله با معارف جهت آموزش معلمان و ادارۀ حوادث طبیعی بامیان در سالهای مختلف؛
۸. شرکت در کنفرانسها و دورههای کوتاه مدت علمی و تخصصی در داخل افغانستان و در کشورهای آلمان، سویس، فرانسه، هندوستان، چین، قرقیزستان، تاجیکستان، ایران و پاکستان.
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. انتشار مقالات علمی متعدد در مجلات داخلی و خارجی به زبانهای فارسی و انگلیسی در موضوع زمینشناسی و معادن افغانستان؛
۲. ترجمه و تألیف چندین کتاب درسی برای دانشجویان زمینشناسی ازجمله بنیادهای پترولوژی و زمینشناسی افغانستان؛
۳. درسنامههای متعدد برای استفاده دانشجویان زمینشناسی در دانشگاه بامیان ازجمله درسنامههای بلورشناسی، مینرالوژی یا کانیشناسی، سنگشناسی آذرین، سنگشناسی دگرگونی، جیوشیمی و زمینشناسی اقتصادی؛
۴. ترجمۀ بنیادهای پترولوژی و متامورفیک. ۱۳۹۹؛
۵. سنگهای آسمانی- مروری بر طبقهبندی و مشخصات کلی شهاب سنگها. جورنال علمی دانشگاه بامیان. ۱۳۹۶؛
۶٫ An attempt for construction of Carbonate platform geometry by facies analysis and petrography in Devonian Hajigak Formation, Central Afghanistan. M Naeem Sarwary, Mirza H. Amirkhani and Hasan Malistani.Academic Journal of Research and Scientific Publishing/ V3-31(India) 2021/ 1400.DOI: 10.52132/Ajrsp.e2021.314.
۷٫Essential trace elements and arsenic in thermal springs, Afghanistan.Hussain Ali Jawadi, Hasan Ali Malistani, Mohammad Anvar Moheghy and Jay Sagin.Journal of WATER (MDPL-Switzerland). 1399. Water 2021, 13, 134. (htps://doi.org/10.3390/w13020134).
۸٫ Iron Ore and Iron Ore Deposits Of Afghanistan-A review. International Journal of Research and Analytical Reviews (India). December 2020/1399 .DOI: 10.1729/Journal.25169.
۹٫Climate Change and Variability Effects on Water supplies,…, in Afghanistan. Hasan Ali Malistani, Husain Ali Jawadi and Hussain Mohammadi.۲۰۱۹..جورنال علمی دانشگاه بامیان
۱۰٫Preliminary Assessment of Physico-Chemical Quality of Water Resources In Bamyan Central District. Hasan Ali Malistani, Hussain Ali Jawadi, Mohammad Anvar Moheghy. جورنال علمی دانشگاه بامیان. ۲۰۱۹.
۱۱٫Hajigak Iron Deposit: A giant Hydrothermal system in Bamyan, Afghanistan. Hasan Malistani, Jean Thein and Dieter Garbe Soenberg.
۱۲٫ کنفرانس و پوستر Tubingen Germany DMG 13922013.
۱۴٫ Express Report on Hajigak Iron Ore Deposit. 2011. Online publication.
دکتر حسن مالستانی یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه جغرافیا) دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از حسن مالستانی.
عوضعلی اعتمادی در سال ۱۳۳۱ خورشیدی در قریۀ دنیابیگ منطقۀ چُورَه شیرداغ در ولسوالی مالستان ولایت غزنی به دنیا آمده است. او ادبیات عرب را در منطقه و سپس در زِیْرَک جاغوری و در ارزگان خاص فراگرفت. اعتمادی در سال ۱۳۵۵ به هرات کوچید و پس از آن با شروع خیزشهای مردمی علیه حکومت دموکراتیک خلق افغانستان به ایران رفت. او در همان سال عضو حزب نهضت اسلامی افغانستان شد. اعتمادی در زمستان ۱۳۵۹ به همراه تعدادی از اعضای نهضت اسلامی به هرات برگشت. در بهار ۱۳۶۰ در جبرئیل هرات ائتلاف میان سه جریان شیعی حرکت اسلامی، نهضت اسلامی و حزب الله افغانستان پیش آمد که اعتمادی عضو نهضت اسلامی افغانستان بود. اعتمادی در سال ۱۳۶۳ دوباره به ایران مهاجرت کرد. او در همین سال از نهضت برید و به عضویت گروه پاسداران جهاد اسلامی افغانستان درآمد. او هنگام تشکیل حزب وحدت اسلامی افغانستان به این حزب پیوست و بهعنوان مسئول دفتر تایباد انتخاب شد و در سال ۱۳۸۵ مسئول دفتر حزب وحدت جناح محمد اکبری در مشهد شد.
فعالیتها مهم او عبارتند از:
۱. تألیف کتاب شیرداغ، قطعهای از هزارهجات؛
۲.مقالۀ «یادوارۀ مرحوم ارباب غلامرضا قلندری»؛
۳. مدیرمسئول نشریۀ جهاد هرات در سالهای ۱۳۶۱ و ۱۳۶۲؛
۴. مجموعه نوشتارِ «احزاب افغانستان از ظهور تا افول»، معرفی ۴۰۰ تشکّل، از زمان سید جمالالدین افغانی تا طالبان. نشریۀ بنیاد وحدت، سال پنجم تا هشتم، شمارۀ ۱۷۱ تا ۲۸۷، ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۱؛
۵. انتشار بیش از ۴۰ مقاله در نشریات مختلف، از جمله بنیاد وحدت، حبلالله و نوید بامداد؛
۶. گردآوری کلکسیونی از نشریات افغانستان، از شمسالنهار و سراجالاخبار تا مطبوعات زمان حاضر. بیش از ۴۰۰ نشریه؛
۷. جمعآوری یادداشتهای روزشمار حوادث افغانستان را از سال ۱۳۶۸ تا اکنون؛
۸. جمعآوری آلبوم بانکنوت کشور از عصر امانالله تا زمان حکومت حامد کرزی و یکصد کشور دیگر.
عوضعلی اعتمادی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه سیاست و تاریخ معاصر) دانشنامۀ هزاره است.
منابع: دریافت زندگینامه از عوضعلی اعتمادی و دانشنامۀ هزاره، جلد اول، ویرایش دوم، صفحات ۶۸۱ و ۶۸۲.
قربانعلی فصیحی در سال ۱۳۳۴ خورشیدی در منطقۀ سیاهچوبِ ارزگان خاص در ولایت ارزگان به دنیا آمده است. او اصالتاً از شیرداغ مالستان است. ایشان در جاغوری و مزار شریف تحصیل کرد و در سال ۱۳۵۶ خورشیدی به ایران مهاجرت کرد و در شهر مشهد از اساتیدی چون آیتالله رضازاده، آیتالله مرتضوی، آیتالله استاد سید صالحی و آیتالله فلسفی دروس حوزوی را فراگرفت. فعالیتهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی او عبارتند از:
۱. مدیر مسئول هفتهنامۀ بنیاد وحدت به مدت هفت سال؛
۲. همکاری در نوشتن تفسیر راهنما تألیف علیاکبر هاشمی رفسنجانی؛
۳. عضویت و داشتن مسئولیتهایی در احزاب پاسداران جهاد اسلامی و وحدت اسلامی؛
۴. تدریس در جامعه المصطفی؛
۵. رئیس انجمن علمی پژوهشی علوم حدیث؛
۶. مسؤل انجمن علمی فرهنگی حکمت؛
۷. مدیر مسئول نشریۀ مستقیم؛
۸. کارشناس مذهبی در رادیو برون مرزی مشهد مقدس و هادی تیوی؛
۹. عضوِ اندیشوران حوزۀ علمیۀ قم؛
۱۰.همکاری کوتاهمدت با دانشنامۀ امام رضا(ع).
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. مجموعۀ چهار جلدی آیینۀ حکمت، دریافت نو از حکمتهای نهج البلاغه (به صورت گروهی). انتشارات مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی. ۱۳۹۰، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸؛
۲. مجموعۀ سه جلدی عالمان شیعه غزنی، (با همکاری علیمدد شریفی). جلد اول. مؤسسۀ انتشارات عرفان، تهران، ۱۳۹۳ و جلد دوم و سوم. انتشارات نسیم آفتاب. ۱۴۰۰؛
۳. سروقامتان، ویژهنامۀ یادمان منطقهای شهدای انقلاب اسلامی افغانستان. (نوبت اول، شهر باستانی هرات). تألیف گروهی. شورای فرهنگی افغانستانیهای مقیم ایران. مشهد. ۱۳۹۵؛
۴. یاران آفتاب، ویژهنامۀ نکوداشت وکلای امام خمینی (ره) در افغانستان. (با همکاری علیمدد شریفی). شورای فرهنگی افغانستانیهای مقیم ایران. مشهد. ۱۳۹۵؛
۵. تألیف شش مقاله برای مجلۀ پژوهشهای قرآنی. دفتر تبلیغات. ۱۳۷۴ و ۱۳۸۲؛
۶. تألیف هفت مقاله برای نشریۀ مستقیم. ۱۳۸۸، ۱۳۸۹؛
۷. تأثیر هویت ملی در انسجام اسلامی. ویژهنامه. معاونت فرهنگی تربیتی مرکز علوم جهانی. ۱۳۶۶؛
۸. تألیف سه مقاله برای پیام پاسدار، ارگان پاسداران جهاد اسلامی. ۱۳۶۶ و ۱۳۶۷؛
۹. تألیف دو مقاله برای ماهنامۀ راستی. ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳:
۱۰. قرآن کریم معجزۀ پیامبر اکرم(ص). فصلنامۀ تخصصی سفیر. مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶؛
۱۱. قلمرو آزادی از نگاه علی(ع). نگاه حوزه. ۱۳۷۹؛
۱۲. قانون اساسی و مطالبات مذهبی و فرهنگی مردم. مجموعه مقالات سمینار. مرکز فعالیتهای فرهنگی تبیان. ۱۳۸۲؛
۱۳. شاخصههای پیشرفت از منظر قرآن و حدیث. مجموعه مقالات نخستین همایش ملی دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت)؛
۱۴. جایگاه عدالت در آموزههای دینی. فصلنامۀ فرهنگی معرفتی کرانههای اندیشه. ۱۴۰۰؛
۱۵. بیش از ۳۰۰ سرمقاله و تحلیل مسائل سیاسی و اجتماعی در هفتهنامۀ بنیاد وحدت.
قربانعلی فصیحی غزنوی یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه سیاست و تاریخ معاصر) و یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از قربانعلی فصیحی غزنوی
دکتر الهام غرجی در سال ۱۳۶۲ خورشیدی در ولسوالی جاغوری ولایت غزنی به دنیا آمده است. او دانش آموختۀ علوم سیاسی، پژوهشگر مسائل افغانستان و آسیای میانه است. غرجی تحصیلات عالیاش را در دانشگاه امریکایی آسیای میانه در قیرغیزستان؛ اکادمی سازمان امنیت و همکاری اروپا در بشکیک، قیرغیزستان؛ و دانشگاه کویمبرا در پرتگال به پایان رسانده است. غرجی در سال ۲۰۱۵ میلادی برندۀ فیلوشیپ علمی معتبر ماری کیوری اتحادیۀ اروپا شد و همچنین عضو یک گروه پژوهشی در خصوص جامعه، سیاست و امنیت در کشورهای حوزۀ دریای خزر شد که با همکاری هفت دانشگاه اروپایی و پنج دانشگاه غیراروپایی اجرا میشد. ایشان مدرک دکترایش را در سال ۲۰۲۱ میلادی در حوزۀ روابط بینالملل و حل منازعه از مدرسۀ اقتصاد دانشگاه کویمبرا در پرتگال به دست آورده است. حوزۀ پژوهش او سیاست و امنیت منطقهای در افغانستان و آسیای میانه، مفهوم نظم منطقهای و نظم بینالملل و تئوریهای اجتماعی در روابط بین الملل (به ویژه مکتب انگلیسی) است.
مسئولیتهای مهم او عبارتند از:
۱. استاد علوم سیاسی و رئیس دانشگاه گوهرشاد در کابل. سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴؛
۲. مشاور و معاون ریاست همکاریهای منطقهای وزارت خارجه افغانستان. ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶؛
۳. پژوهشگر در مرکز مطالعات اجتماعی دانشگاه کویمبرا در پرتگال؛
۴. دانشمند مدعو در مرکز دیویس برای مطالعات روسیه و اروپا-آسیا در دانشگاه هاروارد در امریکا؛
۵. پژوهشگر مهمان در مرکز مطلعات حکومتداری در دانشگاه اوتاوا در کانادا؛
۶. پژوهشگر مقیم در مرکز پژوهش و اسناد سازمان امنیت و همکاری اروپا در پراک، جمهوری چک؛
۷. پژوهشگر مهمان در مرکز علوم اجتماعی در تلفیس، گرجستان؛
۸. همکاری با سازمانهای بینالمللی، نهادهای پژوهشی و جامعۀ مدنی در افغانستان.
دکتر الهام غرجی یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه سیاست و تاریخ معاصر) دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از الهام غرجی.
دکتر محمدامین زواری در سال ۱۳۵۲ خورشیدی در شهر مزارشریف ولایت بلخ افغانستان به دنیا آمده است. او آموزشهای ابتدایی را در مکتبخانههای محل آموخت و با هجوم ارتش سرخ، به ایران مهاجرت کرد. زواری در سال ۱۳۷۶ کارشناسی مهندسی کشاورزی را در دانشگاه تهران به پایان برد. او کارشناسی ارشد (۱۳۸۷) و دکترای (۱۳۹۱) خود را در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تربیت مدرس تهران به پایان برد. زواری از سال ۲۰۱۳ در شهر استکهلم سویدن زندگی میکند. او در دانشگاه استکهلم کارشناسی ارشد تعلیم و تربیت را از بهار ۲۰۲۱ میلادی آغاز کرده است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. معاون فرهنگی شورای سرپرستی مدارس خودگردان مهاجرین در تهران (MC-FARS). ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۳؛
۲. تأسیس و سردبیری مجلۀ طراوت (برای پرورش فکری کودکان و نوجوانان افغانستان)، تهران. ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵؛
۳. دبیر مجمع فرهنگی دانشجویان افغانستان، (فدا) تهران ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۳؛
۴. تدریس در دورههای تربیت معلم رشد برای معلمان مدارس خودگردان مهاجرین، تهران، پاکدشت. ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۵؛
۵. مترجم فریلنس انگلیسی به فارسی دری، تهران. ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸؛
۶. مدیر آموزش و پژوهش خانۀ ادبیات افغانستان، تهران. ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۱؛
۷.سخنرانی در کنگرۀ سراسری استادان زبان مادری در استکهلم. ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴؛
۸. تدریس و ادارۀ حلقۀ شاهنامهخوانی دانشجویان فارسیزبان شهر استکهلم، استکهلم. ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴؛
۹. تدریس و ادارۀ حلقۀ مثنویخوانی فارسیزبانان اوپسالا، شهر دانشگاهی اوپسالا. ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴؛
۱۰. مدرس زبان فارسی در مقطع پیشدانشگاهی، از ۲۰۱۴ تا کنون در استکهلم؛
۱۱. مترجم و ویراستار ترجمه از سویدنی به فارسی، ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰، شرکت ترجمۀ Vestigo، سویدن؛
آثار و تألیفات مهم او عبارتند از:
۱. دانشنامۀ جغرافیای تاریخی بلخ. ۱۳۸۸؛
۲. جغرافیای تاریخی بلخ. بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛
۳. نقد اجتماعی رمان فارسی در افغانستان (با تکیه بر چهار رمان). بنیاد علم و حکمت، دانشگاه دیاربکر، ترکیه ۲۰۲۱ (کتاب الکترونیک)؛
۴. نقد جامعهشناختی رمان هزارخانه خواب و اختناق، مجلۀ متنپژوهی ادبی. ۱۳۹۱؛
۵. روایتشناسی قصۀ یوسف (ع) و زلیخا، کاوشنامۀ زبان و ادبیات فارسی. شمارۀ ۱۹؛
۶. اصلاح چند خطا در متون جغرافیایی و تاریخی مربوط به منطقه بلخ، مجلۀ دانشکده و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. ۱۳۸۷؛
۷. تصحیح چند اشتباه مربوط به منطقه بلخ در تاریخ بیهقی. مجلۀ پژوهشهای ادبی. ۱۳۸۶؛
۸. مقالات دانشنامه جهان اسلام: مدخلهای حضرت امامصاحب، درهصوف، دولتآباد، حسن نظامی، حیدرمیرزا دوغلات، سکندرشاه، خوافیخان، دریاخان نوحانی، حیدرملک، حسینآباد بزرگ، شیرعلی خان، سوریان، سراجالدوله، داود خان کرانی؛
۹. مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی در شبهقاره هند: مدخلهای حسینخان لوهانی، خاندوران اکبرآبادی، حیرت چغتایی، حمیدالله خان، حیدرعلی شاه، حالات، حزنی اصفهانی، حشمتعلی، حمید هندوستانی، زینتالزمان، درس نظامی، سادات بارهه، حسن شیخ، حسامالدین منشی، حمیدالدین افتخار، عبدالاحد حشمت، سادات دهلی، خان شهید، حیدرعلی خان بهادر، خلیلالله خلیلی، نظامالدین خادم، حمیدالدین قاضی دهلوی، حمزهنامه، حاتمبیگ میرزا، حزنی علوی؛
۱۰. دانشنامۀ زبان و ادب فارسی (به سرپرستی اسماعیل سعادت): مدخل معینالدین اسفزاری؛
۱۱. دایرهالمعارف تشیع: مدخل غرجستان.
دکتر محمدامین زواری یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه تاریخ) دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از محمدامین زواری.
دکتر حفیظالله شریعتی (سحر) در ۱۳۵۷ خورشیدی در قریۀ پیدگه ولسوالی جاغوری ولایت غزنی متولد شده است. او در کویته پاکستان دیپلم انسانی و هنر گرفت و سپس به ایران رفت و از دانشگاه علامه طباطباییِ تهران در رشتۀ روزنامهنگاری لیسانس و ماستری گرفت. شریعتی در مقطع دکتری رشتۀ زبانشناسی را خواند و پایان نامۀ او با عنوان «توصیف و بررسی گویش هزارگی بر اساس نظریۀ ردهشناسی» است و نخستین مطالعات جدی زبانشناسی در این گویش است. حوزۀ علاقهمندی شریعتی روزنامهنگاری، ادبیات، مطالعات زبانشناسی، مردمشناسی، فرهنگ شفاهی، نقاشی و کاریکاتور است. شریعتی بیش از بیست سال است که به سرودن شعر، ترجمهٔ شعر و مطالعات ادبی، فرهنگی، اجتماعی و فرهنگ شفاهی مردم مشغول است. او با زبانهای فارسی، انگلیسی، نروژی، اردو، عربی و پشتو آشناست.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. چاپ سی مقاله در حوزۀ مطالعات مردمشناسی و فرهنگ شفاهی، آثار تاریخی (سنگنگاری و سنگنوشته)، رسانهها، مسائل اجتماعی، زبانشناسی و نقد ادبی در نشریههای داخلی؛
۲. تدریس در دانشگاههای ابن سینا، گوهرشاد، رابعۀ بلخی، کاتب و غرجستان در کابل؛
۳. همکاری با تلویزیونهای نگاه، راه فردا، جوان و آریانا؛
۴. همکار در لیسۀ معرفت، مدیر مسئول رادیو معرفت و همکار رادیو ندا و رادیو فرهنگ؛
۵. عضو هیئت تحریر فصلنامههای ادبیات معاصر و فرخار، سردبیر هفتهنامۀ سیمرغ، مدیر مسئول هفتهنامۀ کارا و فصلنامۀ گفتمان مدنیت و نویسندۀ روزنامۀ وحدت؛
۶. همکار در کارهای دولتی چون کمیشنر ولایتی کمیسیون شکایات انتخاباتی و سرویراستار کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان و مدیر روابط با وزارتخانهها در نهاد ریاست جمهوری افغانستان، صدارت، معاونت دوم؛
۷. عضو مؤسس خانۀ ادبیات افغانستان، خانۀ استادان، دانشجویان و دانشآموختگان جاغوری و دانشگاه غرجستان.
آثار چاپشدۀ او عبارتند از:
۱. حدیث سپیده؛ ۲. در آستانۀ باران؛ ۳. گریههای مریم مصلوب؛ ۴. از روی دست زلیخا؛ ۵. کابوسهای رنگی؛ ۶. شب عریان از بام خانهام میگذرد؛ ۷. خیابانها از من به تنگ آمدهاند؛ ۸. دختران رودخانۀ هیرمند؛ ۹. باد، شیونِ زنان سرزمین من است؛ ۱۰. هذیانهای یک مؤمن؛۱۱. پراکندههای در باد؛ ۱۲. اوسانههای مادرم؛ ۱۳. افغانستان در غربت با همکاری حسن انوشه؛ ۱۴. جلد اول فرهنگ شفاهی مردم افغانستان؛ ۱۵. مجموعه شعر ترجمه از زبان اردو و انگلیسی(آیینه در آیینه) از شاعر ممتاز رینو؛ ۱۶. درسنامۀ فارسی دری عمومی یک؛ ۱۷. درسنامۀ فارسی دری عمومی دو؛ ۱۸. تذکرالانقلاب ملا فیض محمد کاتب هزاره؛ ۱۹. دیوان رازق فانی؛ ۲۰. مختصر المنقول در تاریخ هزاره و مغول، از ملا محمد افضل ارزگانی؛ ۲۱. تبسم روشنایی؛ ۲۲. هزارهکشی؛ ۲۳. گرگهای کشمیری با همکاری مظاهری و رجایی؛ ۲۴. فرهنگ شفاهی مردم هزاره؛ ۲۵. فرهنگ شفاهی مردم بامیان؛ ۲۶. گویش هزارهگی؛ ۲۷. آثار باستانی جاغوری؛ ۲۸. مجموعه شعر (هر روز خون تازه طلب میکند ز ما) با همکاری علی یعقوبی؛ ۲۹. افسانۀ مغول دختر و ارببچه؛ ۳۰. تاریخ هزارستان؛ ۳۱. تاریخ معاصر جاغوری با همکاری زلیخا انوری؛ ۳۲. هزارههای اهلسنت؛ ۳۳. شرح بیت از ابوالمعانی بیدل، کاری از استاد زرغون؛ ۳۴. نوتا (مردمشناسی).
دکتر حفیظالله شریعتی یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه فرهنگ) دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از حفیظالله شریعتی.
دکتر عبدالحکیم محمدی (کاظمی) در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در منطقۀ المیتو ولسوالی جاغوری ولایت غزنی به دنیا آمده است. او تحصیلاتش در جاغوری آغاز کرد و در سال ۱۳۷۳ به ایران مهاجر شد. او در شهر قم، در کنار تحصیلات حوزوی به مدرسۀ رسمی ایران هم رفت و در سال ۱۳۸۵ دیپلم گرفت، همچنین سطح متوسطۀ حوزه را در سال ۱۳۸۳ در رشتۀ فلسفه و کلام اسلامی و سطح عالی را در ۱۳۸۶ به پایان برد. او بعد از یکسال فراگیری خارج فقه و اصول، در رشتۀ معارف اسلامی با گرایش تاریخ اسلام ادامۀ تحصیل داد و در ۱۳۹۴ از پایاننامه دکتری خود دفاع کرد.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. مسئول علمی کنگرۀ ملی علامۀ مدرس افغانی؛
۲. راهاندازی مجلۀ غزنین در کمسیون فرهنگی مجمع فرهنگی جاغوری؛
۳. همکاری با نشریۀ دانشگاه خواجه عبدالله انصاری؛
۴. همکاری با نشریۀ علمی فرهنگی (انتظار)؛
۵. راهاندازی نشریۀ علمی هیواد در دانشگاه هیواد کابل با همکاری داکتر امید افغان و داکتر نورالدین علوی. سردبیری این مجله از زمان تأسیس تا اکنون؛
۶. همکاری با مجلۀ (آفاق)؛
۷. عضو هیئت علمی نشریۀ علمی (تاریخ اسلام در آیینۀ اندیشهها)؛
۸. تدریس در دانشگاه خواجه عبدالله انصاری هرات. ۱۳۹۰ تا اکنون؛
۹. مسئول کمیته ارتقای کیفیت در دانشگاه خواجه عبدالله انصاری؛
۱۰. تدریس در دانشگاه هیواد کابل. ۱۳۹۷ تا اکنون؛
۱۱. مسئول بخش تحقیقات و فرهنگی دانشگاه هیواد کابل.
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. ۳۷ مقاله برای دانشنامۀ نماز جمعه؛
۲. غزنی، بستر تمدن شرق اسلامی (مجموعه مقالات). ( به صورت مشترک با مصطفی خرمی و سید علینقی میرحسینی. جلد دوم. انتشارات عرفان. تهران. ۱۳۹۳؛
۳. علامه مدرس افغانی. مجموعه مقالات کنگره علمی. (به صورت مشترک با محمدآصف محسنی(حکمت)). مجمع علما و طلاب جاغوری. ۱۳۸۴؛
۴. علامه مدرس افغانی. ویژهنامۀ کنگره علمی. (به صورت مشترک با محمدآصف محسنی(حکمت)). مجمع علما و طلاب جاغوری. ۱۳۸۴.
دکتر عبدالحکیم محمدی (کاظمی) یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه تاریخ) و یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از عبدالحکیم محمدی (کاظمی).
دکتر احمد سعادت در سال ۱۳۵۸ خورشیدی در منطقۀ سرخجوی ولسوالی ولایت بامیان به دنیا آمده است. او کارشناسی حقوق را در مؤسسه امام خمینی در ۱۳۸۴ به پایان برد و کارشناسی (۱۳۸۰)، کارشناسی ارشد (۱۳۸۵) و دکتری (۱۳۹۳) در رشتۀ فلسفۀ اسلامی از جامعه المصطفی دریافت کرد. او از سال ۱۳۸۹ تا ۱۴۰۰ در جامعه المصطفی گرگان مسئولیتهایی چون مدیر تحصیلات تکمیلی، سرپرست معاونت پژوهش، معاون پژوهش، مدیر گروه عمومی و مدیر گروه فلسفه به عهده داشته است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. عضو هیأت تحریریه نشریۀ راستی، کابل، ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴؛
۲. مدیر مسئول نشریۀ دانشجویی فصل جدید، مجمع دانشگاهیان قم، ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶؛
۳. مسئول مؤسسه فرهنگی دانشجویان، قم، ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷؛
۴. رئیس انجمن فرهنگی طلاب، مجتمع آموزش عالی امام خمینی و مدیر مسئول نشریۀ پگاه اندیشه، ۱۳۸۷؛
۵. عضو شورای تحصیلات تکمیلی، جامعه المصطفی، ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴؛
۶. عضو کارگروه ویژۀ نشریات، جامعه المصطفی، ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴؛
۷. تدریس فلسفه، کلام، منطق، عرفان، ادیان، مذاهب، روش تحقیق و… . به مدت ۱۰ سال؛
۸. ارائۀ مقالات متعدد در همایشها و جشنوارههای مختلف؛
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. نیازهای بشریت در گسترۀ شریعت (قلمرو دین). جشنوارۀ شیخ طوسی. ۱۳۷۸؛
۲. زبان دین. جشنوارۀ شیخ طوسی. ۱۳۷۹؛
۳. حیات و شعور هستی. ستاد اقامه نماز تهران. ۱۳۸۰؛
۴. تجدد گرایی ژورنالیک در افغانستان از آغاز تا استقلال (۱۹۱۹). مجلۀ گشایش. ۱۳۸۵؛
۵. تعامل سنت و مدرنیته یا فرایند نوسازی اندیشۀ دینی از دیدگاه امام خمینی. نشریۀ آفاق؛
۶. سیرۀ سیاسی و مبارزاتی پیامبراعظم(ص) با اهلکتاب. مجلۀ کوثر معارف. ۱۳۸۵؛
۷. مدارای پیامبراعظم(ص) و نابردباری یهودیان. مجلۀ معرفت؛
۸. سیرۀ سیاسی و مبارزاتی پیامبراعظم(ص). مجلۀ زمزم معارف. شمارۀ ۶؛
۹. مدارای پیامبراعظم(ص) و نابردباری مخالفان. مجلۀ طلوع. شمارۀ ۲۰. ۱۳۸۵؛
۱۰. فرایند نوسازی اندیشه دینی از دیدگاه امام خمینی قدس سره و نصر حامد ابوزید. مجلۀ طلوع. شمارۀ ۲۳. ۱۳۸۶؛
۱۱. راهکارهای همگرایی و انسجام جهان اسلام از دیدگاه سیدجمالالدین و امام خمینی(ره). مجلۀ طلوع. شمارۀ ۲۵. ۱۳۸۷؛
۱۲. رویکرد دینی و اشراقی ابن سینا. معرفت فلسفی (علمی-پژوهشی). شمارۀ ۲۷٫ ۱۳۸۹؛
۱۳. معناشناسی تطبیقی عقل در کتاب و حکمت. مجلۀ طلوع. شمارۀ ۳۴ . ۱۳۸۹؛
۱۴. بازخوانی دلایل عصمت امام و ارزیابی آنها از منظر اهل سنت. آیینه معرفت (علمی-پژوهشی). شمارۀ ۲۴. ۱۳۸۹؛
۱۶. درآمد بر فهم روشمند اسلام؛ مطالعه موردی نقش عقل در فهم دین. فصلنامۀ امت واحده. ۱۳۸۹؛
۱۷. ارتباط نفس و بدن از دیدگاه ملا صدرا. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. ۱۳۹۲؛
۱۸. نگارش سه در دانشنامۀ امام رضا. ۱۳۹۶و ۱۴۰۰؛
۱۹. تقابل اسلام و جاهلیت. انتشارات المصطفی. قم. ۱۳۹۵؛
۲۰. مدخل ترک نماز جمعه. دانشنامۀ نماز جمعه. ۱۳۹۶؛
۲۱. عقلانیت اسلامی، مبنای تمدن نوین اسلامی. مجلۀ علمی اندیشۀ خاتم (غزنی). ۱۳۹۹؛
بررسی فلسفی- فقهی مالکیت در فضای مجازی. مرکز ملی فضای مجازی. ۱۴۰۰؛
۲۲. نقش صور و سطوح عقلانیت فلسفی در تمدن اسلامی. مجلۀ فلسفه دین دانشگاه تهران (علمی- پژوهشی). ۱۴۰۰؛
۲۳. عقلانیت، منطق حقیقت یابی. مجلۀ افق تبلیغ. ۱۴۰۰؛
۲۴. چیستی، کاربردها و نقدهای عقلانیت سلَفی در فهم متون دینی. اندیشه نوین دینی (علمی-پژوهشی). ۱۴۰۰.
دکتر احمد سعادت یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره و سرگروه منطقهای ولسوالی ورس، ولایت بامیان است.
منبع: دریافت زندگینامه از احمد سعادت.
جنیدالله اشکانی در سال ۱۳۶۶ خورشیدی در منطقۀ پادامن کوه سبزک ولسوالی آبکمری ولایت بادغیس به دنیا آمده است. اشکانی تا صنف دوازده در آبکمری تحصیل کرد. او مدرک لیسانس خود را در رشتۀ جامعهشناسی از دانشگاه تعلیم و تربیه کابل و فوق بکلوریای حقوق و علوم سیاسی خود را از انستیوت خصوصی کاروان گرفت. اشکانی مشغول تحصیل در دورۀ ماستری رشتۀ روابط بینالملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد است. او در بخش فعالیتهای حقوق بشری و شبکه نهادهای جامعۀ مدنی ولایت بادغیس فعالیت دارد. او عضو سکرتریت کمیتۀ مدافعان حقوق بشر افغانستان و هماهنگکننده مجتمع جامعۀ مدنی افغانستان در بادغیس(مجما) و مسئول ولایتی گروه کاری مشترک جامعۀ مدنی افغانستان و عضو سازمان جامعۀ مدنی اروپاست.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. استاد و عضو کدر علمی مؤسسۀ تحصیلات عالی خصوصی حنظله بادغیسی از سال ۱۳۹۳؛
۲. عضو مؤسس انجمن پژوهشی اندیشۀ پویا و هفتهنامۀ اندیشۀ پویا؛
۳. عضو مؤسس انجمن اندیشۀ جوانان بادغیس؛
۴. عضو مؤسس نهاد اجتماعی صدای صلح؛
۵. عضو مؤسس بنیاد خیریۀ مستضعفان و بیجاشدگان افغانستان؛
۶. عضو مؤسس بنیاد شهید نیکمحمد خان معلم؛
جنیدالله اشکانی سرگروه منطقهای ولسوالی قلعهنوِ ولایت بادغیس در دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از جنیدالله اشکانی.
علی دانش در ۱۳۶۲ خورشیدی در قریۀ ایرک منطقۀ لزیر، مرکز ولایت دایکندی به دنیا آمده است. او در سال ۱۳۷۸ به ایران مهاجر شد. دانش لیسانس (۱۳۹۴) در رشتۀ علوم قرآن حدیث و ماستری (۱۳۹۷) خود را در رشتۀ حقوق جزا و جرمشناسی دریافت کرد.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. عضو هیئت مؤسس صندوق خیریۀ سیدالشهدا (ع)؛
۲. عضو هیئت مدیره کمپین حیات جهت حمایت از کودکان بیمار مهاجر؛
۳. عضو هیئت مؤسس بنیاد علمی- فرهنگی دانا؛
۴. عضو هیئت مدیره انجمن حقوق المصطفی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳؛
۵. عضو ثابت کمیتۀ تدوین اساسنامه شورای عالی مهاجرین؛
۶. عضو کمیتۀ تخصصی پیگیری مشکلات حقوقی تذکره و پاسپورت مهاجرین مقیم ایران از سال ۱۳۹۶؛
۷. مدیر شبکۀ اطلاعرسانی مهاجرین؛
۸. عضو انجمن دفاع از قربانیان جنگ و تروریسم.
علی دانش سرگروه منطقهای ولسوالی مرکز دایکندی در دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از علی دانش
حسین رهیاب (سید میرزا¬حسین بلخی) در سال ۱۳۵۰ خورشیدی در در قریۀ زوک (خمی¬سای) ولسوالی بلخاب ولایت سرپل به دنیا آمده است. او در سال ۱۳۵۸ به ایران مهاجرت کرد و در سال ۱۳۶۷ شامل مدرسۀ عباسقلیخان مشهد شد. او به صورت جدی داستان¬نویسی را در سال ۱۳۶۹ آغاز کرد. رهیاب در جلسات نقد حوزۀ هنری و روزنامه قدس شرکت داشت. با تشکیل دفتر هنر و ادبیات افغانستان در حوزۀ هنری مشهد در سال ۱۳۷۱ او به این دفتر پیوست و علاوه بر همکاری با بخش داستان، مسئولیت ادبیات کودکان آن دفتر را نیز به عهده گرفت. رهیاب با سقوط حکومت طالبان در سال ۱۳۸۰ به کشور بازگشت و در کابل مدتی با «اتحادیه فرهنگیان افغانستان» همکاری کرد و در انتخابات لوی¬جرگه اضطراری در سال ۱۳۸۱ عضو ستاد انتخاباتی شمال کشور بود و با استقرار در مزارشریف و ولایت سرپل در روند برگزاری انتخابات نقش ایفاء کرد. او در سال ۱۳۸۹ مقطع کارشناسی ارشد فقه و معارف اسلامی را به پایان رساند.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. همکاری¬ با ادارۀ پاسخگویی آستان قدس رضوی. ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۷؛
۲. مسئولیت بخش داستان دفتر ادبیات قم. ۱۳۷۵ به مدت چهار سال؛
۳. همکاری با هفتهنامۀ وحدت؛
۴. تأسیس و ادارۀ نشریۀ گلبانگ (اولین جریدۀ ادبی مهاجرین در ایران) با شریف سعیدی و تقی اکبری و مسئول بخش داستان تا پایان د¬ورۀ اول؛
۵. مسئولیت واحد ادبیات شورای فرهنگی افغانستانیهای مقیم مشهد. ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵؛
۶. عضویت و همکاری با نشریاتی چون اندیشۀ نو کابل، روزنامۀ اطلاعات روز، هفته¬نامۀ اقتدار ملی، جریدۀ ادبی گلبانگ، مجلۀ امین، مجلۀ حقوق بشر افغانستان؛
۷. سردبیر نشریۀ پیامبر و سردبیر فصل¬نامۀ هموطن.
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. سوره بچه¬های مسجد. شمارۀ ۴۴٫ با همکاری محمدی و بومان. ۱۳۷۶؛
۲. مجموعه داستان «پسرک گمنام» برای نوجوانان، مجموعه سوم آثار داستان نویسان مهاجر با همکاری حامدی. حوزۀ هنری دفتر ادبیات مشهد؛
۳. مجموعه چهارم داستان¬نویسان مهاجر با همکاری زهرا حسین¬زاده. حوزۀ هنری دفتر ادبیات مشهد؛
۴. مجموعه سی¬راز خوشبختی. انتشارات المصطفی. ۱۳۸۹؛
۵. رازهای معنوی برای شادزیستن. ۱۳۹۱؛
۶. قوانین آسمانی برای موفقیت. ۱۳۹۲؛
۷. رازهای معنوی موفقیت. انتشارات نسل نواندیش. تهران. ۱۳۹۳؛
۸. اصول پیروزی در انتخابات. انتشارات پرند. کابل. ۱۳۹۷؛
۹. تاریخ بلخاب. دو جلد.
۱۰. بیش از ۱۰۰۰ مقاله، داستان، گزارش، مصاحبه و … در مطبوعات افغانستانی، سایت¬های مختلف و برخی از جراید ایرانی از جمله فصلنامۀ سراج، هفته¬نامۀ وحدت، هفته¬نامۀ بنیاد وحدت، هفته¬نامۀ پیام مجاهد، اقتدار ملی، اندیشۀ نو، مجلۀ فجر امید، نشریۀ ادبی گلبانگ، روزنامۀ جمهوری اسلامی، روزنامۀ قدس، روزنامۀ توس مشهد، مجلۀ ادبیات داستانی، مجلۀ تلاوه، مجلۀ امین، مجلۀ موفقیت، مجلۀ راز، مجلۀ حقوق بشر کابل، روزنامۀ اطلاعات روز کابل، روزنامۀ آسیا تایمز کابل، روزنامه جامعۀ باز کابل، روزنامۀ صدای شهروند کابل، هفته¬نامۀ نیمرخ کابل، روزنامۀ عصر نو مزارشریف.
حسین رهیاب (بلخی) یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره و سرگروه منطقهای ولسوالی بلخاب ولایت سرپل است.
منبع: دریافت زندگینامه از حسین رهیاب (بلخی).
شاهمحمود / محمود جعفری در سال ۱۳۵۷ خورشیدی در منطقۀ توچی ولسوالی قرهباغ ولایت غزنی به دنیا آمده است. او در سال ۱۳۶۵ به ایران مهاجرت کرد و فراگیری دروس حوزوی را آغاز کرد. جعفری از سال ۱۳۶۹ به شعر و ادبیات روی آورد و در سال ۱۳۷۴ دوباره به کشور بازگشت و به شغل آموزگاری پرداخت. او با روی کار آمدن دولت موقّت به کابل رفت و مصروف روزنامهنگاری شد. جعفری لیسانس و ماستری خود را در رشتۀ علوم سیاسی -روابط بینالملل از دانشگاه کاتب و آزاد اسلامی گرفته است. او شعر، داستان، زبان و ادبیات دری، آیین نگارش علمی، نقد ادبی، صلح و علوم سیاسی را در لیسه استقلال، بنیاد فرهنگ و جامعه مدنی، لیسه عالی ملالی، مرکز فرهنگی سراج، مرکز فرهنگی-اجتماعی در دری و دانشگاهای کاتب، گوهرشاد، ابوریحان و غرجستان تدریس کرده است. او به خاطر فعالیتهای فرهنگی و ادبی، در سال ۱۳۸۵ از وزارت اطلاعات و فرهنگ، دیپلوم افتخاری و در سال ۱۳۹۵ نشان دولتی سید جمال الدین افغانی را از سوی ریاست جمهوری دریافت کرده است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. مدیر مسئول مجلۀ کلید، رادیو کلید؛
۲. مدیر مسئول هفتهنامۀ وحدت ملی؛
۳. مشاور و مسئول خبر تلویزیون نگاه؛
۴. صاحب امتیاز و مدیر مسئول هفتهنامۀ ادبی سیمرغ؛
۵. آمر تحقیقات دانشگاه گوهرشاد و سردبیر فصلنامۀ علمی-پژوهشی گوهرشاد؛
۶. سردبیر هفتهنامۀ مشارکت ملی و هفتهنامۀ ادبی-هنری نما؛
۷. دبیر فارسی در ادبیات معاصر، روزنامۀ سخن جدید، فصلنامۀ ادبی سپیده؛
۸. فعالیت در هفتهنامۀ همدلی، هفتهنامۀ اقتدار ملی، روزنامۀ افغانستان، مجلۀ تربیت، روزنامۀ باختر، فصلنامۀ سراج و فصلنامۀ نگاه معاصر؛
۹. مسئولیت جلسات نقد ادبی را در چندین نهاد فرهنگی و مسئولیت برگزاری چندین همایش و جشنواره ادبی در کابل؛
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. کلید خنده (طنز و فکاهی). ۱۳۸۱؛
۲. پروازهای منحنی (مجموعه شعر). ۱۳۸۱؛
۳. آموزش شعر. چاپ اول ۱۳۸۵، چاپ دوم ۱۳۸۷، چاپ سوم ۱۳۹۰؛
۴. راهنمای نویسندگی. ۱۳۸۵؛
۵. شعر سپید چیست؟ (پژوهشی ). ۱۳۸۶؛
۶. عطر لیمو (مجموعه هایکو ). ۱۳۸۷؛
۷. مرثیه آفتاب (مجموعه شعر کوششی). ۱۳۸۸؛
۸. بیا تفنگ را فراموش کنیم (مجموعه شعر ضد جنگ افغانستان).۱۳۹۱؛
۹. آسیبشناسی ادبیات عاشورایی (پژوهشی).۱۳۹۱؛
۱۰. ضربالمثلهای موضوعی افغانستان. ۱۳۹۴؛
۱۱. پوستهای با خشابهای خالی (دفتر اول، شعر دادخواهی افغانستان- کوششی). ۱۳۹۴؛
۱۲. افغانستان وطن من (معرفی ولایتهای افغانستان برای کودکان). ۱۳۹۴؛
۱۳. سیب امتداد آرنج من است. (مجموعه شعر). زمستان ۱۳۹۶٫
۱۴. فرهنگ سیاسی افغانستان در آینه امثال و حکم فارسی. ( ۱۳۹۶)؛
۱۵. بهار کابل (گزینه شعرهای یوسف آینه). زمستان ۱۳۹۷؛
۱۶. داستانهایی از جاهای تاریخی افغانستان (برای کودکان). بهار ۱۳۹۸؛
۱۷. گل نارنج (مجموعه هایکو). تابستان ۱۳۹۸؛
۱۸. آیینه ادب (مجموعه مقالات مجله ادب). خزان ۱۳۹۸٫
۱۹. هفت افسانه و هفت ترانه. (داستانهایی برای کودکان). گردآوری و بازنویسی عبدالرفیع کابلی و محمود جعفری. مرکز معلومات افغانستان در پوهنتون کابل. ۱۳۹۸٫
محمود جعفری یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره و سرگروه منطقهای ولسوالی قرهباغ ولایت غزنی است.
منبع: دریافت زندگینامه از محمود جعفری
محمدحسن ناطقی در سال ۱۳۴۱ خورشیدی در قریۀ ارک ولسوالی سنگتخت و بندر ولایت دایکندی به دنیا آمده است. او در سال ۱۳۵۴ تحصیل علوم دینی خود را آغاز کرد و در سال ۱۳۶۰ به ایران مهاجرت کرد و در حوزۀ علمیۀ مشهد ادامه داد. ناطقی لیسانس و کارشناسی ارشد خود را از جامعه المصطفی گرفته است. او از سال ۱۳۶۰ با تشکیلات سازمان نصر همکاری خود را آغاز کرد و در سال ۱۳۶۴ معاون فرهنگی در پایگاه شهید محمودی سنگتخت و بندر بود. ناطقی با همکاری داکتر واعظی در دو مرحله حدود دو هزار جلد کتاب به منطقۀ سنگ تخت و مدرسه خاتم الانبیا فرستاد. ناطقی در مدرسۀ امام صادق(ع) در دهن قطقطی خلبرک، دانشگاه دنیا در کابل و لیسۀ معراج در هرات تدریس داشته است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. همکاری با انجمن دانشگاهیان افغانستان؛
۲. ایجاد مجمعی به نام مجمع علما و فرهنگیان افغانستان و فعالیت بهعنوان مسئول فرهنگی آن به مدت ۹ سال؛
۳. طرح صلح و آشتی بین گروهها و احزاب در سنگتخت، ۱۳۷۵؛
۴. عضوِ هیئت اعزامی هشت نفره از علما و طلاب ولسوالیهای مختلف به سرپرستی حجتالاسلام فیاض برای بررسی وضعیت مدارس و حوزههای علمیه، وکلای آیتالله محقق کابلی، وضعیت حسینیهها و مساجد در ولایت دایکندی، ۱۳۸۱؛
۵. نگارش مقاله و مطلب در موضوعات مختلف در فضای مجازی و سایت اجرستان؛
۶. همکاری با افراد نیکوکار برای کمکرسانی و مساعدت به طلاب بدون شهریه، ۱۳۹۹؛
۷. مشاور خانواده و حل اختلاف در دفتر مرجع آیتالله العظمی موحدی نجفی، ۱۴۰۰.
محمدحسن ناطقی سرگروه منطقهای ولسوالی سنگ تخت و بندرِ دایکندی در دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از محمدحسن ناطقی.
دکتر احمد سعادت در سال ۱۳۵۸ خورشیدی در منطقۀ سرخجوی ولسوالی ولایت بامیان به دنیا آمده است. او کارشناسی حقوق را در مؤسسه امام خمینی در ۱۳۸۴ به پایان برد و کارشناسی (۱۳۸۰)، کارشناسی ارشد (۱۳۸۵) و دکتری (۱۳۹۳) در رشتۀ فلسفۀ اسلامی از جامعه المصطفی دریافت کرد. او از سال ۱۳۸۹ تا ۱۴۰۰ در جامعه المصطفی گرگان مسئولیتهایی چون مدیر تحصیلات تکمیلی، سرپرست معاونت پژوهش، معاون پژوهش، مدیر گروه عمومی و مدیر گروه فلسفه به عهده داشته است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. عضو هیأت تحریریه نشریۀ راستی، کابل، ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴؛
۲. مدیر مسئول نشریۀ دانشجویی فصل جدید، مجمع دانشگاهیان قم، ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶؛
۳. مسئول مؤسسه فرهنگی دانشجویان، قم، ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷؛
۴. رئیس انجمن فرهنگی طلاب، مجتمع آموزش عالی امام خمینی و مدیر مسئول نشریۀ پگاه اندیشه، ۱۳۸۷؛
۵. عضو شورای تحصیلات تکمیلی، جامعه المصطفی، ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴؛
۶. عضو کارگروه ویژۀ نشریات، جامعه المصطفی، ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴؛
۷. تدریس فلسفه، کلام، منطق، عرفان، ادیان، مذاهب، روش تحقیق و… . به مدت ۱۰ سال؛
۸. ارائۀ مقالات متعدد در همایشها و جشنوارههای مختلف؛
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. نیازهای بشریت در گسترۀ شریعت (قلمرو دین). جشنوارۀ شیخ طوسی. ۱۳۷۸؛
۲. زبان دین. جشنوارۀ شیخ طوسی. ۱۳۷۹؛
۳. حیات و شعور هستی. ستاد اقامه نماز تهران. ۱۳۸۰؛
۴. تجدد گرایی ژورنالیک در افغانستان از آغاز تا استقلال (۱۹۱۹). مجلۀ گشایش. ۱۳۸۵؛
۵. تعامل سنت و مدرنیته یا فرایند نوسازی اندیشۀ دینی از دیدگاه امام خمینی. نشریۀ آفاق؛
۶. سیرۀ سیاسی و مبارزاتی پیامبراعظم(ص) با اهلکتاب. مجلۀ کوثر معارف. ۱۳۸۵؛
۷. مدارای پیامبراعظم(ص) و نابردباری یهودیان. مجلۀ معرفت؛
۸. سیرۀ سیاسی و مبارزاتی پیامبراعظم(ص). مجلۀ زمزم معارف. شمارۀ ۶؛
۹. مدارای پیامبراعظم(ص) و نابردباری مخالفان. مجلۀ طلوع. شمارۀ ۲۰. ۱۳۸۵؛
۱۰. فرایند نوسازی اندیشه دینی از دیدگاه امام خمینی قدس سره و نصر حامد ابوزید. مجلۀ طلوع. شمارۀ ۲۳. ۱۳۸۶؛
۱۱. راهکارهای همگرایی و انسجام جهان اسلام از دیدگاه سیدجمالالدین و امام خمینی(ره). مجلۀ طلوع. شمارۀ ۲۵. ۱۳۸۷؛
۱۲. رویکرد دینی و اشراقی ابن سینا. معرفت فلسفی (علمی-پژوهشی). شمارۀ ۲۷٫ ۱۳۸۹؛
۱۳. معناشناسی تطبیقی عقل در کتاب و حکمت. مجلۀ طلوع. شمارۀ ۳۴ . ۱۳۸۹؛
۱۴. بازخوانی دلایل عصمت امام و ارزیابی آنها از منظر اهل سنت. آیینه معرفت (علمی-پژوهشی). شمارۀ ۲۴. ۱۳۸۹؛
۱۶. درآمد بر فهم روشمند اسلام؛ مطالعه موردی نقش عقل در فهم دین. فصلنامۀ امت واحده. ۱۳۸۹؛
۱۷. ارتباط نفس و بدن از دیدگاه ملا صدرا. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. ۱۳۹۲؛
۱۸. نگارش سه در دانشنامۀ امام رضا. ۱۳۹۶و ۱۴۰۰؛
۱۹. تقابل اسلام و جاهلیت. انتشارات المصطفی. قم. ۱۳۹۵؛
۲۰. مدخل ترک نماز جمعه. دانشنامۀ نماز جمعه. ۱۳۹۶؛
۲۱. عقلانیت اسلامی، مبنای تمدن نوین اسلامی. مجلۀ علمی اندیشۀ خاتم (غزنی). ۱۳۹۹؛
بررسی فلسفی- فقهی مالکیت در فضای مجازی. مرکز ملی فضای مجازی. ۱۴۰۰؛
۲۲. نقش صور و سطوح عقلانیت فلسفی در تمدن اسلامی. مجلۀ فلسفه دین دانشگاه تهران (علمی- پژوهشی). ۱۴۰۰؛
۲۳. عقلانیت، منطق حقیقت یابی. مجلۀ افق تبلیغ. ۱۴۰۰؛
۲۴. چیستی، کاربردها و نقدهای عقلانیت سلَفی در فهم متون دینی. اندیشه نوین دینی (علمی-پژوهشی). ۱۴۰۰.
دکتر احمد سعادت یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره و سرگروه منطقهای ولسوالی ورس، ولایت بامیان است.
منبع: دریافت زندگینامه از احمد سعادت.
شاهمحمود / محمود جعفری در سال ۱۳۵۷ خورشیدی در منطقۀ توچی ولسوالی قرهباغ ولایت غزنی به دنیا آمده است. او در سال ۱۳۶۵ به ایران مهاجرت کرد و فراگیری دروس حوزوی را آغاز کرد. جعفری از سال ۱۳۶۹ به شعر و ادبیات روی آورد و در سال ۱۳۷۴ دوباره به کشور بازگشت و به شغل آموزگاری پرداخت. او با روی کار آمدن دولت موقّت به کابل رفت و مصروف روزنامهنگاری شد. جعفری لیسانس و ماستری خود را در رشتۀ علوم سیاسی -روابط بینالملل از دانشگاه کاتب و آزاد اسلامی گرفته است. او شعر، داستان، زبان و ادبیات دری، آیین نگارش علمی، نقد ادبی، صلح و علوم سیاسی را در لیسه استقلال، بنیاد فرهنگ و جامعه مدنی، لیسه عالی ملالی، مرکز فرهنگی سراج، مرکز فرهنگی-اجتماعی در دری و دانشگاهای کاتب، گوهرشاد، ابوریحان و غرجستان تدریس کرده است. او به خاطر فعالیتهای فرهنگی و ادبی، در سال ۱۳۸۵ از وزارت اطلاعات و فرهنگ، دیپلوم افتخاری و در سال ۱۳۹۵ نشان دولتی سید جمال الدین افغانی را از سوی ریاست جمهوری دریافت کرده است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. مدیر مسئول مجلۀ کلید، رادیو کلید؛
۲. مدیر مسئول هفتهنامۀ وحدت ملی؛
۳. مشاور و مسئول خبر تلویزیون نگاه؛
۴. صاحب امتیاز و مدیر مسئول هفتهنامۀ ادبی سیمرغ؛
۵. آمر تحقیقات دانشگاه گوهرشاد و سردبیر فصلنامۀ علمی-پژوهشی گوهرشاد؛
۶. سردبیر هفتهنامۀ مشارکت ملی و هفتهنامۀ ادبی-هنری نما؛
۷. دبیر فارسی در ادبیات معاصر، روزنامۀ سخن جدید، فصلنامۀ ادبی سپیده؛
۸. فعالیت در هفتهنامۀ همدلی، هفتهنامۀ اقتدار ملی، روزنامۀ افغانستان، مجلۀ تربیت، روزنامۀ باختر، فصلنامۀ سراج و فصلنامۀ نگاه معاصر؛
۹. مسئولیت جلسات نقد ادبی را در چندین نهاد فرهنگی و مسئولیت برگزاری چندین همایش و جشنواره ادبی در کابل؛
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. کلید خنده (طنز و فکاهی). ۱۳۸۱؛
۲. پروازهای منحنی (مجموعه شعر). ۱۳۸۱؛
۳. آموزش شعر. چاپ اول ۱۳۸۵، چاپ دوم ۱۳۸۷، چاپ سوم ۱۳۹۰؛
۴. راهنمای نویسندگی. ۱۳۸۵؛
۵. شعر سپید چیست؟ (پژوهشی ). ۱۳۸۶؛
۶. عطر لیمو (مجموعه هایکو ). ۱۳۸۷؛
۷. مرثیه آفتاب (مجموعه شعر کوششی). ۱۳۸۸؛
۸. بیا تفنگ را فراموش کنیم (مجموعه شعر ضد جنگ افغانستان).۱۳۹۱؛
۹. آسیبشناسی ادبیات عاشورایی (پژوهشی).۱۳۹۱؛
۱۰. ضربالمثلهای موضوعی افغانستان. ۱۳۹۴؛
۱۱. پوستهای با خشابهای خالی (دفتر اول، شعر دادخواهی افغانستان- کوششی). ۱۳۹۴؛
۱۲. افغانستان وطن من (معرفی ولایتهای افغانستان برای کودکان). ۱۳۹۴؛
۱۳. سیب امتداد آرنج من است. (مجموعه شعر). زمستان ۱۳۹۶٫
۱۴. فرهنگ سیاسی افغانستان در آینه امثال و حکم فارسی. ( ۱۳۹۶)؛
۱۵. بهار کابل (گزینه شعرهای یوسف آینه). زمستان ۱۳۹۷؛
۱۶. داستانهایی از جاهای تاریخی افغانستان (برای کودکان). بهار ۱۳۹۸؛
۱۷. گل نارنج (مجموعه هایکو). تابستان ۱۳۹۸؛
۱۸. آیینه ادب (مجموعه مقالات مجله ادب). خزان ۱۳۹۸٫
۱۹. هفت افسانه و هفت ترانه. (داستانهایی برای کودکان). گردآوری و بازنویسی عبدالرفیع کابلی و محمود جعفری. مرکز معلومات افغانستان در پوهنتون کابل. ۱۳۹۸٫
محمود جعفری یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره و سرگروه منطقهای ولسوالی قرهباغ ولایت غزنی است.
منبع: دریافت زندگینامه از محمود جعفری
حسین رهیاب (سید میرزا¬حسین بلخی) در سال ۱۳۵۰ خورشیدی در در قریۀ زوک (خمی¬سای) ولسوالی بلخاب ولایت سرپل به دنیا آمده است. او در سال ۱۳۵۸ به ایران مهاجرت کرد و در سال ۱۳۶۷ شامل مدرسۀ عباسقلیخان مشهد شد. او به صورت جدی داستان¬نویسی را در سال ۱۳۶۹ آغاز کرد. رهیاب در جلسات نقد حوزۀ هنری و روزنامه قدس شرکت داشت. با تشکیل دفتر هنر و ادبیات افغانستان در حوزۀ هنری مشهد در سال ۱۳۷۱ او به این دفتر پیوست و علاوه بر همکاری با بخش داستان، مسئولیت ادبیات کودکان آن دفتر را نیز به عهده گرفت. رهیاب با سقوط حکومت طالبان در سال ۱۳۸۰ به کشور بازگشت و در کابل مدتی با «اتحادیه فرهنگیان افغانستان» همکاری کرد و در انتخابات لوی¬جرگه اضطراری در سال ۱۳۸۱ عضو ستاد انتخاباتی شمال کشور بود و با استقرار در مزارشریف و ولایت سرپل در روند برگزاری انتخابات نقش ایفاء کرد. او در سال ۱۳۸۹ مقطع کارشناسی ارشد فقه و معارف اسلامی را به پایان رساند.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. همکاری¬ با ادارۀ پاسخگویی آستان قدس رضوی. ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۷؛
۲. مسئولیت بخش داستان دفتر ادبیات قم. ۱۳۷۵ به مدت چهار سال؛
۳. همکاری با هفتهنامۀ وحدت؛
۴. تأسیس و ادارۀ نشریۀ گلبانگ (اولین جریدۀ ادبی مهاجرین در ایران) با شریف سعیدی و تقی اکبری و مسئول بخش داستان تا پایان د¬ورۀ اول؛
۵. مسئولیت واحد ادبیات شورای فرهنگی افغانستانیهای مقیم مشهد. ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵؛
۶. عضویت و همکاری با نشریاتی چون اندیشۀ نو کابل، روزنامۀ اطلاعات روز، هفته¬نامۀ اقتدار ملی، جریدۀ ادبی گلبانگ، مجلۀ امین، مجلۀ حقوق بشر افغانستان؛
۷. سردبیر نشریۀ پیامبر و سردبیر فصل¬نامۀ هموطن.
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. سوره بچه¬های مسجد. شمارۀ ۴۴٫ با همکاری محمدی و بومان. ۱۳۷۶؛
۲. مجموعه داستان «پسرک گمنام» برای نوجوانان، مجموعه سوم آثار داستان نویسان مهاجر با همکاری حامدی. حوزۀ هنری دفتر ادبیات مشهد؛
۳. مجموعه چهارم داستان¬نویسان مهاجر با همکاری زهرا حسین¬زاده. حوزۀ هنری دفتر ادبیات مشهد؛
۴. مجموعه سی¬راز خوشبختی. انتشارات المصطفی. ۱۳۸۹؛
۵. رازهای معنوی برای شادزیستن. ۱۳۹۱؛
۶. قوانین آسمانی برای موفقیت. ۱۳۹۲؛
۷. رازهای معنوی موفقیت. انتشارات نسل نواندیش. تهران. ۱۳۹۳؛
۸. اصول پیروزی در انتخابات. انتشارات پرند. کابل. ۱۳۹۷؛
۹. تاریخ بلخاب. دو جلد.
۱۰. بیش از ۱۰۰۰ مقاله، داستان، گزارش، مصاحبه و … در مطبوعات افغانستانی، سایت¬های مختلف و برخی از جراید ایرانی از جمله فصلنامۀ سراج، هفته¬نامۀ وحدت، هفته¬نامۀ بنیاد وحدت، هفته¬نامۀ پیام مجاهد، اقتدار ملی، اندیشۀ نو، مجلۀ فجر امید، نشریۀ ادبی گلبانگ، روزنامۀ جمهوری اسلامی، روزنامۀ قدس، روزنامۀ توس مشهد، مجلۀ ادبیات داستانی، مجلۀ تلاوه، مجلۀ امین، مجلۀ موفقیت، مجلۀ راز، مجلۀ حقوق بشر کابل، روزنامۀ اطلاعات روز کابل، روزنامۀ آسیا تایمز کابل، روزنامه جامعۀ باز کابل، روزنامۀ صدای شهروند کابل، هفته¬نامۀ نیمرخ کابل، روزنامۀ عصر نو مزارشریف.
حسین رهیاب (بلخی) یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره و سرگروه منطقهای ولسوالی بلخاب ولایت سرپل است.
منبع: دریافت زندگینامه از حسین رهیاب (بلخی).
دکتر عبدالحکیم محمدی (کاظمی) در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در منطقۀ المیتو ولسوالی جاغوری ولایت غزنی به دنیا آمده است. او تحصیلاتش در جاغوری آغاز کرد و در سال ۱۳۷۳ به ایران مهاجر شد. او در شهر قم، در کنار تحصیلات حوزوی به مدرسۀ رسمی ایران هم رفت و در سال ۱۳۸۵ دیپلم گرفت، همچنین سطح متوسطۀ حوزه را در سال ۱۳۸۳ در رشتۀ فلسفه و کلام اسلامی و سطح عالی را در ۱۳۸۶ به پایان برد. او بعد از یکسال فراگیری خارج فقه و اصول، در رشتۀ معارف اسلامی با گرایش تاریخ اسلام ادامۀ تحصیل داد و در ۱۳۹۴ از پایاننامه دکتری خود دفاع کرد.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. مسئول علمی کنگرۀ ملی علامۀ مدرس افغانی؛
۲. راهاندازی مجلۀ غزنین در کمسیون فرهنگی مجمع فرهنگی جاغوری؛
۳. همکاری با نشریۀ دانشگاه خواجه عبدالله انصاری؛
۴. همکاری با نشریۀ علمی فرهنگی (انتظار)؛
۵. راهاندازی نشریۀ علمی هیواد در دانشگاه هیواد کابل با همکاری داکتر امید افغان و داکتر نورالدین علوی. سردبیری این مجله از زمان تأسیس تا اکنون؛
۶. همکاری با مجلۀ (آفاق)؛
۷. عضو هیئت علمی نشریۀ علمی (تاریخ اسلام در آیینۀ اندیشهها)؛
۸. تدریس در دانشگاه خواجه عبدالله انصاری هرات. ۱۳۹۰ تا اکنون؛
۹. مسئول کمیته ارتقای کیفیت در دانشگاه خواجه عبدالله انصاری؛
۱۰. تدریس در دانشگاه هیواد کابل. ۱۳۹۷ تا اکنون؛
۱۱. مسئول بخش تحقیقات و فرهنگی دانشگاه هیواد کابل.
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. ۳۷ مقاله برای دانشنامۀ نماز جمعه؛
۲. غزنی، بستر تمدن شرق اسلامی (مجموعه مقالات). ( به صورت مشترک با مصطفی خرمی و سید علینقی میرحسینی. جلد دوم. انتشارات عرفان. تهران. ۱۳۹۳؛
۳. علامه مدرس افغانی. مجموعه مقالات کنگره علمی. (به صورت مشترک با محمدآصف محسنی(حکمت)). مجمع علما و طلاب جاغوری. ۱۳۸۴؛
۴. علامه مدرس افغانی. ویژهنامۀ کنگره علمی. (به صورت مشترک با محمدآصف محسنی(حکمت)). مجمع علما و طلاب جاغوری. ۱۳۸۴.
دکتر عبدالحکیم محمدی (کاظمی) یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه تاریخ) و یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از عبدالحکیم محمدی (کاظمی).
عصمت الطاف در سال ۱۳۷۲ خورشیدی در قریۀ ارگی در درۀ ندک در ولسوالی میرآمور ولایت دایکندی به دنیا آمده است. الطاف در سال ۱۳۹۱ در دانشگاه کابل رشتۀ زبان و ادبیات فارسی پذیرفته شد و لیسانس (۱۳۹۵) و ماستری (۱۳۹۸) خود را به پایان برد. او در سال ۱۴۰۰ دکترای همین رشته را در دانشگاه علامه طباطبایی تهران آغاز کرده است. الطاف در مکتب متوسطۀ ذکور ندک در میرآمور، لیسۀ خصوصی دین و دانش و لیسۀ خصوصی پگاه در کابل تدریس داشته است. او از سال ۱۳۹۳ در جلسات خوانش و تحلیل داستانِ مؤسسۀ فرهنگی در دری، کابل، خانۀ سفید، مرکز فرهنگی افغانستان و بنیاد اندیشه شرکت کرده است که داستانهای کوتاهش در مجموعههای نفس عمیق، ۱۳۹۶ و کرانههای نزدیک، ۱۳۹۹ منتشر شده است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. همکاری با بنیاد اندیشه از ثور سال ۱۳۹۷ تا اسد سال ۱۴۰۰؛
۲. گزارشگر و عکاس در بخش یادکرد فصلنامۀ فرهنگی، ادبی و هنری ادبیات معاصر؛
۳. ویراستاری در بخش انتشارات بنیاد اندیشه؛
۴. ویراستاری چندین کتاب؛
۵. همکار در روزنامۀ افغانستان ما و هفتهنامههای سیمای خرد، جادۀ ابریشم و تحول؛
۶. مدیرمسئول هفتهنامۀ آوای دایکندی (مدت کوتاه).
اثر منتشرشدۀ الطاف:
اینجا در نقشه نیست، مجموعه داستان. انتشارات تاک و آمو. تهران. ۱۴۰۰.
عصمت الطاف یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره و عضوِ گروه منطقهای ولسوالی میرآمور ولایت دایکندی است.
محمدجواد برهانی در سال ۱۳۵۰ خورشیدی در منطقۀ بابه ولسوالی جاغوری، ولایت غزنی به دنیا آمده است. او دروس مقدماتی علوم دینی را در جاغوری فراگرفت. برهانی در سال ۱۳۶۹ برای ادامۀ تحصیل به کویته پاکستان و سپس در سال ۱۳۷۳ به ایران رفت و در حوزۀ علمیه قم شامل شد. او در مؤسسۀ امام خمینی کارشناسی (۱۳۸۱) و ماستری (۱۳۸۴) خود را در رشتۀ معارف اسلامى و جامعه شناسی به پایان رساند. برهانی دروس حوزوی را برای طلاب افغانستانی، پاکستانی، عراقی و انگلیسی به زبانهای عربی، فارسی، اردو و انگلیسی تدریس میکرد. همچنین او در مدرسۀ خاتمالانبیاء در منطقۀ بابه و مجتمع قرآن و عترت در کابل تدریس داشته است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. عضو هیئت علمی دیپارتمنت جامعهشناسی دانشگاه کاتب و تدریس در آن دانشگاه، سه سال؛
۲. تدریس در دانشگاههای خاتمالنبیین، پیام نور، جامعه المصطفی و استقلال؛
۳. مؤسس مؤسسۀ تحقیقات بنیادین و عضو هیئت تحریریۀ فصلنامۀ اندیشۀ فردا؛
۴. عضو مؤسس مجمع علما و طلاب جاغوری و مسئول سایت مجمع ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷؛
۵. عضو مؤسس انجمن دانشگاهیان افغانستان در کابل.
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. تألیف بیش از سی مقاله برای نشریات و مجلات داخلی و خارجی؛
۲. سیرۀ اجتماعی پیامبر اعظم (ص). هفت بار چاپ. انتشارات بوستان کتاب. قم و کابل؛
۳. ترجمۀ بانک از نگاه اسلام. نوشتۀ آیتالله العظمی فیاض. قم و کابل؛
۴. نقش اسلام در دگرگونی اجتماعی با تأکید بر افغانستان معاصر. مؤسسۀ امام خمینی؛
۵. سیرۀ اجتماعی امام حسین (ع). انتشارات دارالمبلغین. قم و انتشارات مقصودی. کابل. ۱۳۹۶؛
۶. ترجمۀ الگوی حکومت اسلامی. بوستان کتاب. قم و انتشارات مقصودی. کابل. ۱۳۹۶؛
۷. حکومت اسلامی و جایگاه زن در آن. بوستان کتاب. قم و انتشارات مقصودی. کابل؛
۸. احکام مقدماتی. انتشارات اکبر و مؤسسۀ تحقیقات علوم انسانی. کابل؛
۹. آموزش اخلاق مقدماتی. انتشارات اکبر و مؤسسۀ تحقیقات علوم انسانی. کابل؛
۱۰.عقاید مقدمات. انتشارات اکبر و مؤسسۀ تحقیقات علوم انسانی. کابل؛
۱۱. آموزش احکام پیشرفته. انتشارات اکبر و مؤسسۀ تحقیقات علوم انسانی. کابل؛
۱۲. اخلاق پیشرفته. انتشارات اکبر و مؤسسۀ تحقیقات علوم انسانی. کابل؛
۱۳. عقاید پیشرفته. انتشارات اکبر و مؤسسۀ تحقیقات علوم انسانی. کابل؛
۱۴. سفرنامۀ اربعین. انتشارات اکبر. کابل. ۱۳۹۳؛
۱۵. روش تحقیق. انتشارات احسانی. قم؛
۱۶. سبک زندگی خانوادگی حضرت فاطمه زهرا. مؤسسه فانوس. کابل. ۱۳۹۹؛
۱۷. ترجمۀ الاراضی نوشتۀ آیتالله فیاض. مؤسسه فانوس. کابل. ۱۳۹۹.
محمدجواد برهانی یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از محمدجواد برهانی.
محمدحسین حسرت در سال ۱۳۶۰ خورشیدی در قریۀ تمقول اُلیاتو، ولسوالی جاغوری ولایت غزنی به دنیا آمده است. او آموزش را از مکتبخانه محلی آغاز کرد، در سال ۱۳۷۱ شامل صنف چهارم مکتب متوسطۀ اُلیاتو و شغله شد. او در سال ۱۳۷۸ خورشیدی صنف دوازده را به اتمام رساند و نخست در پاکستان و بعد در ایران مهاجر شد و در اواخر سال ۱۳۷۹ به افغانستان برگشت. حسرت مقطع لیسانس را در سال ۱۳۸۳ در رشتۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه کابل تمام کرد و ماستریِ رشتۀ مطالعات کاربُردی گزار از منازعه را در سال ۱۳۸۹ در دانشگاه پاناسِسترا در کمبودیا به اتمام رساند. او با تعدادی زیادی از مراکز و نهادهای آموزشی و پژوهشی در زمینۀ حقوق بشر، صلح و حل منازعه در داخل و خارج افغانستان همکاری داشته است. بخش عمده کارهای پژوهشی او نیز در حوزۀ حقوق بشر، صلحپروری، منازعات قومی و افراطگرایی مذهبی در افغانستان است.
فعالیتهای مهم او عبارتند از:
۱. همکاری با کمیسیون مستقل حقوق بشر، ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳؛
۲. همکاری با انستیتوی مطالعات استراتژیک افغانستان، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴؛
۳. تدریس در مرکز ملی تحقیقات پالیسی دانشگاه کابل، ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، (به صورت نیمهوقت)؛
۵. تدریس در دانشگاه گوهرشاد، ۲۰۱۵ (به صورت نیمهوقت)؛
۶. تدریس در دانشگاه کاتب، شاخۀ برچی، ۲۰۱۶ ( به صورت نیمهوقت)؛
۷. همکاری با شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر، ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷؛
۸. همکاری با انستیتوی دیپلوماسی وزارت خارجه؛
۹. همکاری مشاورهای با گلوبال هیلت کونیکت (Global Health Connect) سازمان مستقر در مالیزیا، مؤسسه حمایت از زنان مستقر در مالیزیا؛
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. گزارش پژوهشی عوامل خودسوزی زنان در حوزۀ جنوب غرب افغانستان. کمیسیون حقوق بشر افغانستان. ۱۳۸۵؛
۲. آموزش صلح و حل منازعه (به صورت مشترک). کتاب درسی. مرکز ملی تحقیقات پالیسی دانشگاه کابل. ۱۳۹۱؛
۳. جامعۀ مدنی و صلحپروری در افغانستان. (مقاله). در رسالهای زیر عنوان پلسازی و توسعۀ مراوادات مردمان جنوب آسیا، نیپال. ۱۳۹۱. (انگلیسی)؛
۴. دو گزارش پژوهشی وضعیت تعلیم و تربیت در افغانستان. کمیسیون حقوق بشر افغانستان. ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲؛
۵. دو گزارش پژوهشی در مورد عوامل خشونت علیه زنان. کمیسیون حقوق بشر افغانستان. ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲. (انگلیسی و فارسی)؛
۶. از نظریه به عمل (به صورت مشترک). گردآوری فشرده یافتههای تحقیقات دانشجویان دورۀ پنجم مطالعات کاربُردی گزار از منازعه. دانشگاه پاناسِسترا. وبسایت مرکز مطالعات صلح و منازعه کمبوج. ۱۳۹۲٫ (انگلیسی)؛
۷. چشمانداز گفتگوهای صلح در افغانستان. (مقاله). وبسایت مرکز مطالعات صلح و منازعه کمبوج. ۱۳۹۲. (انگلیسی)؛
۸. قومهراسی و خشونت بیپایان در افغانستان. (مقاله). وبسایت مرکز مطالعات صلح و منازعه کمبوج. ۱۳۹۳٫ (انگلیسی)؛
۹. چندین گزارش بلند پژوهشی در موضوعات وضعیت حقوق اقتصادی اجتماعی، وضعیت حقوق کودکان، وضعیت کهنسالان، بررسی سطح آگاهی حقوق بشر در افغانستان، وضعیت سالانه حقوق بشر در افغانستان، تحقیقی ملی دربارۀ قتلهای ناموسی در افغانستان. (به صورت مشترک). ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳؛
۱۰. صلحپروری و حل منازعه (به صورت مشترک)، کتاب درسی. دانشگاه گوهرشاد. ۱۳۹۴؛
۱۱. حقوق بشر و اسلام (به صورت مشترک). ترجمۀ مجموعه مقالات، مرکز پژوهشی دانشگاه کاتب. ۱۳۹۵؛
۱۲. دستنامۀ رهنمودِ پژوهش، دادخواهی و نظارت از حقوقبشر (به صورت مشترک). شبکۀ جامعۀ مدنی. ۱۳۹۷؛
۱۳. دستنامۀ نقش نهادهای جامعۀ مدنی در روند صلح افغانستان. مرکز ملی تحقیقات پالیسی. به صورت رسمی نشر نشده. ۱۳۹۸؛
۱۴. دستنامۀ قانون اساسی در افغانستان. (به صورت مشترک). مؤسسه پژوهشهای حقوقی حمیده برمکی. ۱۳۹۸؛
۱۵. گزارش سایه دربارۀ وضعیت شکنجه در افغانستان (به صورت مشترک). وبسایت دفتر کمیساریای ملل متحد در امور حقوق بشر. ۱۳۹۹؛
۱۶. گزارش تحقیقی فراتر از یک قرن آزار و شکنجه: وضعیت حقوق بشری هزاره در دوران حکومت وحدت ملی. وبسایت دفتر کمیساریای ملل متحد در امور حقوق بشر. ۱۳۹۹.(انگلیسی)؛
۱۷.گفتگوهای صلح میان آمریکا و طالبان. مقاله سه گانه، وبسایت مرکز تحقیقات ملی پالیسی. ۱۳۹۹. (انگلیسی).
محمدحسین حسرت یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از محمدحسین حسرت.
عبدالله اخلاقی در سال ۱۳۵۰ خورشیدی در قریۀ لوخگردن اوتقول ولسوالی جاغوری ولایت غزنی به دنیا آمده است. او در ۱۳۵۹ به مکتبخانه رفت و در مدرسه علمیۀ آیتالله وحیدی اوتقول مقدمات، سیوطی و حاشیه را فرا گرفت.
اخلاقی در ۱۳۶۶ به ایران مهاجرت کرد و در ۱۳۶۹ در مرکز جهانی علوم اسلامی به صورت رسمی تحصیل خود را در حوزۀ علمیه قم آغاز کرد. او لیسانس و ماستری خود را در رشتۀ علوم سیاسی از مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی گرفته است و همزمان سطح سه حوزه را نیز تمام کرده است.
۱. کار در دایرهالمعارف مفاهیم بنیادین حکمت سیاسی اسلامی و دایرهالمعارف فلسفه سیاسی اسلامی؛
۲. تدریس در دانشگاه خاتم النبیین غزنی. ۱۳۹۵؛
۳. تدریس در دانشگاه خاتم النبیین جاغوری. ۱۳۹۶؛
۴. همکاری با شورای مرکزی مجمع علما و طلاب جاغوری، ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱؛
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. فلسفۀ سیاسی امام خمینی؛
۲. حدیث پایداری؛
۳. دو مقاله در نشریۀ معرفت مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)؛
۴. بیش از ده مقاله دیگر در مجلات مختلف.
عبدالله اخلاقی یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از عبدالله اخلاقی.
محمدحسین فیاض در سال ۱۳۴۹ در ولسوالی مالستان ولایت غزنی به دنیا آمده است. او در سال ۱۳۷۰ ش به ایران مهاجر شد و در مشهد همزمان با تحصیل به عضویت «انجمن شاعران انقلاب اسلامی افغانستان» درآمد. فیاض در سال ۱۳۷۲ به افغانستان رفت و بار دیگر در ۱۳۷۴ راهی ایران شد و وارد حوزۀ علمیه قم شد. او در سال ۱۳۸۸ کارشناسی ارشد خود را در رشتۀ تاریخ به پایان برد. فیاض در حدود ۱۲ سال عضو هیئت مدیرۀ «خانۀ ادبیات افغانستان» بود.
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. زیر آسمان کابل (سفرنامه). تهران. حوزه هنری، ۱۳۷۵؛
۲.سنگر شیخ تراغ (مجموعه خاطرات جهاد افغانستان). تهران. حوزۀ هنری. ۱۳۷۵؛
۳.گنجشک تبعیدی (اولین مجموعه شعر). تهران. انتشارات عرفان. ۱۳۸۷؛
۴.الو! اینجا کویتهاست (سوگ سرودههای شاعران در واکنش به نسلکشی هزارهها در کویته پاکستان). کویته. ۱۳۹۲؛
۵. آسیبشناسی روابط گروههای قومی شیعه در افغانستان، جامعه المصطفی العالمیه، قم ۱۳۹۳٫
۶. شعر امروز غزنی (مجموعه شعر گردآوریشده از شاعران غزنی). مؤسسه فرهنگی اکو. تهران. ۱۳۹۳؛
۷. یک کلکین و صد گنشجک (مجموعه شعر گردآوریشده از شاعران عضو خانۀ ادبیات). تاک. کابل. ۱۳۹۴٫
۸. فریاد روشنایی (سرودههایی برای جنبش عدالتخواهی و شهدای دهمزنگ). با همکاری محمدبشیر رحیمی. تاک. کابل. ۱۳۹۵؛
۹. کشتۀ تدریجی (دومین مجموعه شعر). تاک. کابل. ۱۳۹۷؛
۱۰. آسیبشناسی روابط شیعیان افغانستان (چاپ دوم با تجدید نظر و اضافات). انتشارات نسل نو. کابل ۱۳۹۸؛
۱۱.تاریخ و مردم مالستان. انتشارات مقصودی. کابل. ۱۳۹۹٫
محمدحسین فیاض یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره و عضوِ گروه منطقهای ولسوالی مالستان ولایت غزنی است.
منبع: دریافت زندگینامه از محمدحسین فیاض.
قربانعلی فصیحی در سال ۱۳۳۴ خورشیدی در منطقۀ سیاهچوبِ ارزگان خاص در ولایت ارزگان به دنیا آمده است. او اصالتاً از شیرداغ مالستان است. ایشان در جاغوری و مزار شریف تحصیل کرد و در سال ۱۳۵۶ خورشیدی به ایران مهاجرت کرد و در شهر مشهد از اساتیدی چون آیتالله رضازاده، آیتالله مرتضوی، آیتالله استاد سید صالحی و آیتالله فلسفی دروس حوزوی را فراگرفت. فعالیتهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی او عبارتند از:
۱. مدیر مسئول هفتهنامۀ بنیاد وحدت به مدت هفت سال؛
۲. همکاری در نوشتن تفسیر راهنما تألیف علیاکبر هاشمی رفسنجانی؛
۳. عضویت و داشتن مسئولیتهایی در احزاب پاسداران جهاد اسلامی و وحدت اسلامی؛
۴. تدریس در جامعه المصطفی؛
۵. رئیس انجمن علمی پژوهشی علوم حدیث؛
۶. مسؤل انجمن علمی فرهنگی حکمت؛
۷. مدیر مسئول نشریۀ مستقیم؛
۸. کارشناس مذهبی در رادیو برون مرزی مشهد مقدس و هادی تیوی؛
۹. عضوِ اندیشوران حوزۀ علمیۀ قم؛
۱۰.همکاری کوتاهمدت با دانشنامۀ امام رضا(ع).
آثار و تألیفات او عبارتند از:
۱. مجموعۀ چهار جلدی آیینۀ حکمت، دریافت نو از حکمتهای نهج البلاغه (به صورت گروهی). انتشارات مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی. ۱۳۹۰، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸؛
۲. مجموعۀ سه جلدی عالمان شیعه غزنی، (با همکاری علیمدد شریفی). جلد اول. مؤسسۀ انتشارات عرفان، تهران، ۱۳۹۳ و جلد دوم و سوم. انتشارات نسیم آفتاب. ۱۴۰۰؛
۳. سروقامتان، ویژهنامۀ یادمان منطقهای شهدای انقلاب اسلامی افغانستان. (نوبت اول، شهر باستانی هرات). تألیف گروهی. شورای فرهنگی افغانستانیهای مقیم ایران. مشهد. ۱۳۹۵؛
۴. یاران آفتاب، ویژهنامۀ نکوداشت وکلای امام خمینی (ره) در افغانستان. (با همکاری علیمدد شریفی). شورای فرهنگی افغانستانیهای مقیم ایران. مشهد. ۱۳۹۵؛
۵. تألیف شش مقاله برای مجلۀ پژوهشهای قرآنی. دفتر تبلیغات. ۱۳۷۴ و ۱۳۸۲؛
۶. تألیف هفت مقاله برای نشریۀ مستقیم. ۱۳۸۸، ۱۳۸۹؛
۷. تأثیر هویت ملی در انسجام اسلامی. ویژهنامه. معاونت فرهنگی تربیتی مرکز علوم جهانی. ۱۳۶۶؛
۸. تألیف سه مقاله برای پیام پاسدار، ارگان پاسداران جهاد اسلامی. ۱۳۶۶ و ۱۳۶۷؛
۹. تألیف دو مقاله برای ماهنامۀ راستی. ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳:
۱۰. قرآن کریم معجزۀ پیامبر اکرم(ص). فصلنامۀ تخصصی سفیر. مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶؛
۱۱. قلمرو آزادی از نگاه علی(ع). نگاه حوزه. ۱۳۷۹؛
۱۲. قانون اساسی و مطالبات مذهبی و فرهنگی مردم. مجموعه مقالات سمینار. مرکز فعالیتهای فرهنگی تبیان. ۱۳۸۲؛
۱۳. شاخصههای پیشرفت از منظر قرآن و حدیث. مجموعه مقالات نخستین همایش ملی دبیرخانه حوزوی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت)؛
۱۴. جایگاه عدالت در آموزههای دینی. فصلنامۀ فرهنگی معرفتی کرانههای اندیشه. ۱۴۰۰؛
۱۵. بیش از ۳۰۰ سرمقاله و تحلیل مسائل سیاسی و اجتماعی در هفتهنامۀ بنیاد وحدت.
قربانعلی فصیحی غزنوی یکی از ویراستاران و ارزیابان علمی (گروه سیاست و تاریخ معاصر) و یکی از مؤلفان دانشنامۀ هزاره است.
منبع: دریافت زندگینامه از قربانعلی فصیحی غزنوی
2019 All rights reserved By: Hazaranica